Virtudes (e misterios) de Xesús Fraga por Fernando Fernández e Charo Valcárcel

Virtudes (e misterios) de Xesús Fraga por Fernando Fernández e Charo Valcárcel

Nesta ocasión a nosa recomendación vén avalada pola concesión do XXXVIII premio Blanco Amor de novela e o Premio Nacional de Narrativa 2021 do Ministerio de Cultura (O xurado concédelle este galardón, o máis importante das letras de España, por unanimidade e pasa a ser o segundo galego premiado despois de Suso de Toro).
Así pois, como é de xustiza, antes de falarmos do libro imos presentar brevemente o seu autor.

Virtudes e misterios

Xesús Fraga naceu en Londres en 1971. Aos seis anos trasládase cos seus pais á Coruña e máis tarde a Betanzos, terra natal da familia. Cursa estudos de Filoloxía inglesa e de Xornalismo en Salamanca onde acada a licenciatura pola Universidade Pontificia. Traballa en Radiovoz Lugo e pasa a formar parte do equipo de redactores de La Voz de Galicia, tamén colabora no programa da TVG Libro aberto.

Xesús Fraga

As súas obras están publicadas en varias editoriais galegas, acadando a maioría delas algún galardón: Solimán, Premio Rubia Barcia de Ferrol (Xerais). O elefante branco, Premio Martín Sarmiento (Tambre). Reo, Premio Raíña Lupa (Galaxia). Tute para catro (Xerais). AZ, relatos (Xerais).
Así mesmo realizou traducións do inglés ao galego de Julian Barnes, Nabokov, Roald Dahl, Patrick Ness ou Kerouac. César Casal en La Voz trátao como “o Emmanuel Carrére galego que o coloca onde se merece, a carón de Aramburu, Almudena Grandes, Chirves etc”.

Virtudes (e misterios)
Neste libro o autor novela boa parte da historia da súa familia, nomeadamente a partir da emigración da súa avoa Virtudes a Londres, unha vez que o seu avó Marcelino, emigrado a América en busca de fortuna, non regresa e deixan de recibir noticias súas. A través da narración da traxectoria vital de todos eses personaxes que formaron parte da súa vida ofrécesenos unha estampa moi completa dos distintos aspectos da emigración e dos distintos resultados que dela se desprenden, sen menosprezar en ningún caso a crueza da situación que a provoca e as enormes dificultades polas que teñen que pasar no lugar do destino ata acadar certa estabilidade, como foi o caso da súa avoa, e mesmo o fracaso absoluto que conduce a situacións de desamparo, como as vividas polo seu avó Marcelino.

Aínda que se trata dunha novela de protagonismo colectivo, por razóns obvias, unha novela autobiográfica na que imos da man do narradorautor descubrindo a través dos seus ollos os membros da súa familia e as súas vidas, como tamén a súa propia, hai un personaxe que ten un peso especial, un personaxe no que se detén con coidadas e esmeradas descricións que deseguida acapara a nosa atención, trátase, como non, de Virtudes a muller que se ve obrigada a converterse no motor familiar e cuxo comportamento nos vai deparar varias sorpresas, mesmo ata o final da novela.
A historia de Virtudes é a de moitas mulleres galegas que emigran a Europa a partir dos anos cincuenta, e dicimos mulleres porque elas encetan este período, aínda non rematado hoxe en día, a pesar das diferenzas temporais lóxicas e as motivacións, pois na actualidade marchan portando diversas licenciaturas, sen que isto sexa sempre garantía de éxito.

Virtudes

Virtudes, a avoa de Xesús, á que chamaban Betty cariñosamente as amas inglesas que a van recomendando dunhas casas a outras, é o eixe central de todo o que se nos vai contando a través dos seis apartados nos que se estrutura a novela, denominados ZONAS.
Son totalmente insustituíbles as páxinas ocupadas no relato detallado do decorrer da vida da emigrante galega no Londres dos anos sesenta e como foi cambiando ata que, xubilada, retorna a Betanzos.

Na mente de calquera galego emigrado está sempre a idea de volver, de aforrar levando unha vida de sacrificio, pasando penurias por mor da soidade, do idioma, da distancia… O obxectivo é mercar un pisiño na cidade e ter un futuro de progreso para a familia e isto reflíctese moi ben na historia de Virtudes cuxa vida en Londres deixa mínimos espazos de aventura e de xolda coas amigas galegas, coas que comparte pequenas alegrías matando o becho da morriña. O autor-neto relátanos unha chea de anécdotas moi divertidas que van dende o vocabulario particular “galenglish” ou partidas de cartas ata algunhas visitas a pubs algúns domingos, pasando pola astuta recollida de obxectos de valor, que os da urbe deixan nos portais, ou os percorridos por mercados para ir adquirindo cousas a bo prezo como agasallos para todos nas distintas viaxes a Betanzos.

Ocupa así mesmo parte moi relevante da narración a vida de Isabel, nai de Xesús e a maior das tres fillas de Virtudes que ficaron en Betanzos na casa dos avós maternos cando ela toma a decisión de emigrar. A historia detense no relato da súa vida antes e despois de ser reclamada pola nai (cando cumpriu 18 anos) para que fose vivir a Londres con ela e alí desenvolver a súa vida.
O seu avó Marcelino é o personaxe máis enigmático da historia e ese enigma morre con el, non só polo seu carácter tan introvertido e o seu estraño comportamento en ocasións, senón tamén porque quedan moitas preguntas sobre o que realmente sucedeu en Venezuela para que non permitise que a súa muller se reunise con el nin el puidese volver.
Os espazos nos que se sitúan a maior parte das acción narradas son Betanzos e Londres, lugar de orixe e lugar de destino das mulleres emigradas, logo retornadas, describíndose ademais ese sentimento común a tantos migrantes de sentirse parte dos dous lugares, botando de menos o un ou o outro dependendo da situación na que se atopen.

Xesús Fraga, con esta obra, teima en reunir todas as pezas do seu álbum familiar, álbum de tapas azuis do que vai tirando distintas fotografías das que se axuda para acompañar o texto. Fainos unha descrición polo miúdo de cada personaxe-membro familiar analizando con moito detalle xestos, vestimenta ou miradas que axuden a desvelar as preguntas sen resposta que rodean o avó Marcelino, a mirada firme e decisiva da avoa ou o xesto de Isabel rodeando co brazo as dúas irmás menores, nunha mensaxe de protección, de responsabilidade de quen se fai cargo cando lle chega a quenda.

 Cóntanos as preguntas que movían a súa curiosidade xuvenil e que forman parte dos “misterios” dos que fala o título. Tamén nos fala dos moitos agarimos dos seus pais, das súas tías, das rifas e sobre todo dos agasallos recibidos da avoa a quen respecta e admira recoñecéndoa coma o faro que foi. En definitiva, cóntanos as “virtudes” coas que puido coñecer a fondo unha gran cidade e ser o único membro da familia que cursa estudos universitarios.

Insírenos, pois, nunha parte moi relevante da historia de varias xeracións da súa familia, sobre todo a que xorde a raíz da emigración da súa avoa Virtudes a Londres, convertendo esta cidade nun espazo crucial nas súas vidas, permitindo ao lector coñecer polo miúdo o día a día do labor de tantas mulleres que escolleron este destino na procura dunha solución aos seus graves problemas económicos no país que as tiñan sumidas na miseria ou en enormes privacións que imposibilitaban o seu sustento. Unha parte da nosa historia pouco coñecida, ensombrecida talvez polo gran protagonismo que sempre obtivo o estudo da emigración a América, así como a súa presenza na literatura e no cine. Porén é ben sabido que a emigración galega non se limitou ao soño de “facer as Américas”. As distintas etapas desa emigración foron tratadas por autores como Castelao, Neira Vilas ou X. Alcalá, e Xesús Fraga vai poñer o foco na etapa europea que acolleu tanta man de obra necesaria despois da Gran Guerra, abríndonos así as portas a ese mundo do que el tamén formou parte. Un outro mundo da emigración que nos leva a lembrar o traballo do loado Chano Piñeiro (con Sempre Xonxa ou Mamasunción) ou as achegas do cine español como Un franco, catorce pesetas ou Las chicas de la sexta planta.
Un libro que vale a pena ler de vagar, gozando de cada páxina.

Fernando Fernández González e Charo Valcárcel Mato

Fernando Fernández González

Fernando Fernández González

comercial de Galaxia

Fernando Fernández González, nado en Salceda de Caselas o 14 de setembro de 1957.

Formación a nivel de bacharelato no ies Pino Manso do Porriño e COU no Sta Irene de Vigo.

En 1975 comeza a andaina laboral con 18 anos como dependiente na desaparecida  librería Rafael Rodriguez no casco vello de Vigo.

En 1980 despois de cumprir co servizo militar inicia distintos traballos de representante comercial en empresas de papelería polo noroeste peninsular.

En marzo do 1989 pasa a formar parte do plantel de Editorial Galaxia como promotor de vendas ata a súa xubilación en 2020.

Morgana en Esmelle

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

O paraíso dos inocentes

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥
No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

Un Amor de Sara Mesa por Charo Valcárcel

Un Amor de Sara Mesa por Charo Valcárcel

Esta novela que propoñemos hoxe foi considerada por cen críticos, escritores e periodistas a mellor novela do 2020.  Con esta presentación era difícil resistirse a comprobar por un mesmo que tiña de especial para merecer tan alta consideración.

Nunca lera nada de Sara Mesa, así que este era un bo momento para pórlle remedio a ese descoñecemento.

Comecemos, pois, polo principio que non foi outro que informarme sobre a autora:

Sara Mesa naceu en Madrid en 1976, pero trasladouse coa familia sendo unha nena a Sevilla, cidade na que aínda reside na actualidade.  Estudou Periodismo e Filoloxía Hispánica.

Xa desde nena foi unha grande amante da lectura pero en cambio non descubriu a súa vocación pola escritura ata cumprir os 30 anos.

Comezou escribindo poesía conseguido no 2007 o Premio de Poesía Miguel Hernández co libro: Este jilguero agenda.

Un Amor

Pero é coñecida sobre todo polas súas narracións, novelas e relatos, nos que crea un mundo moi persoal cheo de espazos opresivos, que en ocasións  se converten nun protagonista máis do relato, e personaxes solitarios, cuxo comportamento nada convencional, desconcerta o lector.

Publicou tres libros de relatos:

La sobriedad del galápago (2008)

No es fácil ser verde (2009)

Mala letra ((2016).

E seis novelas:

El trepanador de cerebros (2010)

Un incendio invisible (2011, Premio Málaga de Novela, reeditada e revisada pola autora en 2017)

Cuatro por cuatro (2013, Finalista do Premio Herralde)

Cicatriz (2015, Premio Ojo Crítico de Narrativa)

Cara de pan (2018)  e

Un amor (2020).

Tamén é coautora, xunto con Pablo Martín Sánchez, de Agatha (2017) na que os dous escritores reescriben a novela perdida de Herman Melville, Isle of the Cross, cada un ofrecendo a súa versión da mesma.

A obra de Sara Mesa foi traducida a varios idiomas como o inglés, italiano, francés, alemán, portugués, danés, holandés, etc.

Ademais ten escrito crítica literaria (no blog Estado Crítico, na revista Letras Libres e no xornal El Norte de Castilla)  e publicado un ensaio titulado Silencio administrativo inspirado nun caso real no que toca o tema da pobreza, os sen teito e todas as trabas burocráticas que deben superar para acceder á axudas prometidas pola administración.

É considerada unha das autoras máis importantes da literatura española contemporánea.

Sara Mesa 1
Sara Mesa

Un amor

Quixera comezar cunha cita da propia autora falando da súa novela.

“Un amor es una novela misteriosa para mí. Surge, de hecho, de un sueño recurrente —con toda la ambigüedad que conlleva el mundo onírico—, de historias escuchadas hace muchos años y de imágenes que me asaltaron de pronto, sin explicación aparente —goteras en una casa, un perro atado a una estaca, el sonido de la lluvia en el tejado de un cobertizo, una mujer espiando los movimientos de la furgoneta de un hombre—. Con todo eso, hace años, empecé a construir una historia que no sabía bien dónde me llevaba  (…)

Un amor no es una novela de amor y sin embargo se titula así porque amor es la palabra más manoseada del mundo. La confusión que origina el título, la posible decepción o desconcierto que ocasiona en los lectores, es buscada. Si en los grandes almacenes colocaran el libro en el apartado de novela romántica, me sentiría muy feliz, porque sería como activar una pequeña bomba en sus anaqueles.”

Así mesmo quixera destacar dúas opinións que coido que resumen bastante ben a impresión que produce a súa lectura:

Un amor es una novela sorprendente, en la que la autora consigue enfrentar al lector con los límites de su propia moralidad.   (Cristóbal Terrer, publicada no blog  El quinto libro en decembro de 2020)

El último libro de la escritora, ’Un amor’, es tan opresivo y a la vez liberador, y hasta cierto punto sórdido, como el resto (Laura Fernández, crítica publicada en El País en setembro do 2020)

Nesta novela vémonos inmersos na atmosfera abafante que rodea a protagonista, Nat, desde as primeiras páxinas.  Unha muller que busca aillarse nunha pequena vila (La Escapa) para traballar nunha tradución.  Este espazo  acaba sendo un personaxe máis da novela, o ambiente desacougante, por veces onírico, inquietante, que se describe, amósasenos en boa medida como responsable das accións  que ocorren alí, unido ao carácter da protagonista,  muller chea de conflitos, insegura, que aluga unha casa  en estado ruinoso, miserenta, na que acaba malvivindo, que soporta vexacións  e humillacións sen apenas queixarse e mesmo acaba mantendo unha relación enfermiza de posesión e celos.

Os habitantes da vila: o caseiro, os veciños con fillos, os vellos aos que coida, Píter, Andreas … conforman un conxunto de personalidades diversas e peculiares que completan o cadro, e ela no medio, perdida, sen rumbo, sen saber quen é en realidade, provocando ás veces compaixón, ás veces repulsión no lector ao que lle custa entender por que segue aí, ao que  lle gustaría ter o poder de arrastrala e levala a outro lugar.

Porén Nat só se irá cando estea preparada para facelo, primeiro ten que sufrir unha catarse necesaria. O seu paso pola Escapa é iso, a súa catarse, a que a purifica e libera para poder comezar de novo e entender:

“Comprende que no se llega al blanco apuntando, sinó descuidadamente, mediante oscilaciones y rodeos, casi por casualidad.”

                                                               (Sara Mesa, Un amor, ed. Anagrama, páx.185)

Un amor é unha novela curta, pero moi intensa, que implica ao lector na comprensión dunha historia e sobre todo dun personaxe  cuxo comportamento  resultará desconcertante, mesmo incomprensible, sumamente complexo, que de seguro vai provocar reaccións antagónicas pero que tamén nos conducirá a unha necesaria reflexión sobre a sempre sorprendente condición humana.

                                                                                                                             Charo Valcárcel

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

O paraíso dos inocentes

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥
No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

AFTER DARK de Haruki Murakami por Charo Valcárcel

AFTER DARK de Haruki Murakami por Charo Valcárcel

Esta novela de Murakami  ten, como non!, o seu selo característico. O desacougo, a suxestión dun outro mundo que quizais está en nós mesmos, que quizais coexiste sen que o saibamos ou… quen sabe? poida que haxa quen si o intúa ou mesmo o poida percibir.

            A historia de After dark transcorre ao longo dunha noite dende as 11.55 deica as 6.52. Sabemos con absoluta precisión a hora na que ocorren as distintas accións xa que un reloxo, que forma parte da tipografía textual e encabeza o texto que corresponde a cada unha desas accións, sinala a hora exacta.

            No transcurso desas horas imos descubrindo os personaxes protagonistas. Algúns deles coñécense e comparten momentos desa noite, outros, aínda que están relacionados non chegan a coincidir.

            As irmás Mari e Eri Asai son dúas das protagonistas. Mari pasa a noite fóra, está nun local dos que permanecen abertos toda a noite: Denny´s. Alí atópase con Takahashi, un mozo que coñeceu hai tempo nunha cita á que acudiu coa súa irmá.

Haruki Murakami

Takahashi toca o trombón nun grupo e ensaian pola noite. Cóntalle a Mari como descubriu o jazz: foi cando encontrou un disco e nel a canción Five Spot After Dark. Canción que, como vemos, contén o título que elixiría Murakami para a novela ( xa somos coñecedores da afección do autor polo jazz e do amplo coñecemento do mesmo).

            Mari entrará en contacto máis tarde con varias mozas que traballan no local Alphaville (de citas): Kaoru, Komugi e Kôrogi ás que axudará cunha rapaza chinesa á que un cliente dera unha malleira.

Saberemos quen foi ese cliente, trátase de Shirakawa. Un home que traballa nunha oficina ata tarde. Un home estraño ao que está agardando a súa familia, pero que apenas coincide con ela polos seus horarios de traballo. Un home que sofre unha transformación durante a noite ( a poderosa influencia das tebras?)

            Mari percorrerá varios lugares nesas horas nocturnas, algúns deles en compañía de Takahashi con quen ao final da noite chega a ter unha importante conexión que vai máis alá da amizade.

            Mentres, a súa irmá Eri Asai dorme, dorme de forma continuada desde hai meses, desde que un día advertiu que ía durmir. O cuarto no que dorme descríbese con precisión, igual que á propia Eri.  É un lugar desacougante no que un aparato de televisión semella reflectir o mundo no que entra no seu soño interminable, ata o punto de que desaparece do cuarto e aparece na pantalla; alí un ser inquietante, co rostro oculto, míraa imperturbable, sen descanso. Ela, nun momento, esperta dentro da pantalla e berra como querendo fuxir.  Alguén que parece flotar  entre os dous mundos, a testemuña oculta do seu soño, descríbeo todo coma se fose o obxectivo dunha cámara. Finalmente Eri regresa, o seu corpo aparece de novo na súa cama real, dentro do cuarto real, pero segue durmindo.

            O ambiente de After dark é un ambiente nocturno, no que ás veces se desdibuxa a realidade, coma nos soños, porén todo parece estar unido e relacionado: os personaxes que vagan nas horas nocturnas polos barrios que permanecen espertos da cidade, fiel reflexo desa vida na escuridade, á espera da luz, dunha luz que convirta en po os pesadelos, igual que converte en po os tenebrosos vampiros.

Xorde unha esperanza coa chegada do día: Mari volve acadar a unión coa súa irmá, volven ser unha como non o eran desde había demasiado tempo e esa unión quizais nos traia de novo a Eri Asai , quizais a esperte do seu soño interminable porque agora a súa irmá está con ela, deitada na mesma cama e abrazada a ela, facéndolle chegar a súa calor:

“Pero poco después los pequeños labios de Eri se mueven ligeramente, como si estuviera reaccionando a algo”

            Con esa esperanza remata a novela, mais tamén co anuncio de que as tebras volverán:

“La noche se ha acabado por fin. Aún falta mucho tiempo para que nos visiten de nuevo las tinieblas”

            Chama a atención a técnica narrativa utilizada:

            O narrador actúa, como quedou xa sinalado, como unha cámara que vai escollendo o mellor punto de vista, a mellor perspectiva para describir o que ocorre, xa desde as primeiras liñas da novela:

            “Perfil de una gran ciudad.

                Captamos esta imagen desde las alturas, a través de los ojos de un ave nocturna que vuela muy alto”

          “Nuestra mirada escoge una zona donde se concentra la luz, enfoca aquel punto. Empezamos a descender despacio hacia allí”

            E permanece ese punto de vista obxectivo que deixa que os personaxes se vaian dando a coñecer ao lector a través dos seus actos e das súas conversas ata o final:

            “Nuestra mirada se aleja del cielo sobre el centro de la ciudad y se traslada a una tranquila zona residencial de las afueras…

                Elegimos una de esas viviendas que parecen iguales y nos dirigimos directamente hacia allí abajo. Atravesamos la ventana del primer piso, con la persiana de color crema bajada, y entramos, sin hacer ruído, en la habitación de Eri Asai”

            Por suposto tamén chama a atención a utilización dos reloxos: o debuxo dun reloxo –sempre o mesmo, de gran sinxeleza- marcando as horas, precisando os minutos, nas que acontecen os distintos feitos.

Sempre volvo a Murakami e non me decepciona. Quedei presa desde o principio desta historia de personaxes que deambulan pola cidade nocturna, que os acolle no seu mundo poboado de seres perdidos nas tebras, que pasean por elas a súa soedade, ás veces voluntaria, mesmo perseguida; outras froito das circunstancias, e en ocasións esas mesmas tebras semellan ser as responsables da crueldade que se asenta nalgúns dos seus asiduos habitantes.   

UNHA BREVE PERO NECESARIA PRESENTACIÓN DE HARUKI MURAKAMI

Haruki Murakami (村上 春樹 Murakami Haruki?) naceu en Kioto o 12 de xaneiro de 1949) .

Foi candidato ao Premio Nobel de literatura en repetidas ocasións, aínda que de momento non foi galardoado con el (Preguntado sobre este punto Murakami di que a Academia non publica finalistas, que son especulacións dos editores e que non lle interesan, el é feliz escribindo, que o demais non é tan importante).

É considerado un dos grandes escritores da literatura posmoderna. The Guardian situouno entre os maiores novelistas da actualidade.

É escritor e tradutor, autor de novelas e ensaios, obtendo numerosos premios como o Franz Kafka, o Mundial de Fantasía, o Jerusalén ou o Hans Christian Andersen de literatura.

Murakami

Desde moi novo estivo influído pola cultura occidental, sobre todo pola música (principalmente o jazz) e a literatura. Estas influencias occidentais distíngueno doutros escritores xaponeses e quizais por iso tamén o establishment literario xaponés critícaa como “non xaponesa.”

É un grande afeccionado ao deporte participando en maratóns e triatlón. En 1996 correu o seu primeiro ultramaratón, unha carreira de 100 quilómetros arredor do lago Saroma en Hokkaido, Japón, que completou. Sobre esta afección escribiu ensaios como o coñecido: De qué hablo cuando hablo de correr.

A súa obra está traducida a 50 idiomas, influída polo surrealismo céntrase en temas como a soedade e a alienación. Nela ten unha grande importancia a música, nomeadamete o jazz, o seu gran coñecemento deste estilo musical ten a súa orixe nos seus anos universitarios nos que traballou nunha tenda de discos e pasaba moito tempo en bares de jazz, máis tarde abriu un propio ( Peter Cat) que rexentou coa súa muller dende o 74 ao 81.

Non lle gusta conceder entrevistas, malia iso nunha das últimas no xornal El País 

recóllense declaracións súas altamente reveladoras da súa personalidade como escritor:

“Todos vivimos nunha especei de gaiola. Pode ser de ouro e fermosa, pero é a gaiola que supón ser só un mesmo. Como escritor de ficción podes saír e ser diferente”

“Eu non soño, ou non lembro os soños, pero a miña literatura está chea deles; imaxínoos. Un amigo psiquiatra dicíame: escribes, non tes que soñar”

“Cando escribo penso en música”

…”Se alguén no libro enferma, gustaríame que o lector vivise os seus síntomas. Ese é o propósito do relato”

Entre as súas obras destacamos:

NOVELAS:

El fin del mundo y un despiadado país de las maravillas (2009)

Tokio blues (Norwegian Wood) (2005)

Baila, baila, baila (2012, Tusquets)

Al sur de la frontera, al oeste del sol (2003, Tusquets)

Crónica del pájaro que da cuerda al mundo (2001, Tusquets)                                                

Kafka en la orilla (2006, Tusquets)

After Dark (2008, Tusquets)

1Q84 (2011, Tusquets)

La muerte del comendador (2018, libro 1; 2019,

libro 2; Tusquets)

LIBROS DE RELATOS:

Sauce ciego, mujer dormida (2008, Tusquets)

Hombres sin mujeres (2015, Tusquets)

ENSAIOS:

Underground (1997-1998), Tusquets, 2014

Retrato en jazz (1997), no publicado en español

Retrato en jazz 2 (2001), no publicado en español

De qué hablo cuando hablo de correr (2007), Tusquets, 2010

De qué hablo cuando hablo de escribir (職業としての小説家, Novelista como profesión, 2015), Tusquets, 2017

 

Webgrafía:

https://es.wikipedia.org/wiki/Haruki_Murakami

https://elpais.com/elpais/2019/01/21/eps/1548073413_533993.html

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

O paraíso dos inocentes

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥ No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

Sibila de Rosa Aneiros por Charo Valcárcel

Sibila de Rosa Aneiros por Charo Valcárcel

Acabo de rematar a lectura desta novela engaiolante e máxica, mais tamén crítica e valente que pon o punto de mira en problemas que xa hoxe nos están afectando, denunciándoos abertamente  ao introducilos como pezas cruciais na historia.

Pero para falar máis polo miúdo deste libro quixera destacar  o tratamento de varios elementos narrativos:

En primeiro lugar quizais o TEMPO.  Efectivamente reparamos deseguida en que o xogo temporal é fundamental no discurso narrativo, mais non é unha carga pesada que o lector deba superar para a comprensión dos feitos. A novela comeza in extrema res, algo do que nos decatamos ben avanzada a lectura, case ao final; tamén da frecuente ida e vida do pasado da protagonista e doutros personaxes, que nolos van dando a coñecer e van tecendo a narración. 

En canto á ambientación temporal a historia transcorre  varias décadas despois da pandemia mundial, nun mundo afectado polo cambio climático, a escaseza de recursos naturais, a caída da poboación, etc., o que leva as autoridades a executar o que chaman a racionalización de recursos públicos que obriga a trasladarse a vivir ás grandes cidades atlánticas, xa que as aldeas de montaña e as pequenas vilas deixan de ter servizos de primeira necesidade, pechándose paridoiros, escolas, farmacias, etc. (isto resúltanos bastante familiar xa) e creando, para xustificar a súa imaxe de protectores do medio, lugares de vestixio e lugares gaia.  

Sibila

Precisamente o ESPAZO é outro elemento clave. Os principais acontecementos transcorren nunha illa que é realmente un espazo-personaxe de grande importancia, da que non se di o nome, pero que se describe con precisión, presentándoa como unha das Illas Atlánticas situada ao norte, nunha das rías (tampocuco se di cal, a verdade é que esta información non é necesaria) e que vén sendo un deses lugares gaia, que non son outra cousa que lugares de acceso restrinxido nos que só se permite que vivan uns poucos habitantes nados alí e todos de idade superior aos setenta anos. Ese é o lugar no que naceu Sibila e varias xeracións de mulleres da súa familia e é o lugar ao que vai regresar, de incógnito e agochada das autoridades, para levar a cabo unha misión que só descubrimos ao final da novela.

Neste espazo imos coñecendo un a un os seus escasos habitantes, personaxes que van entrando en nós, como entran as continuas treboadas que visitan a illa e que crean un ambiente entre máxico e irreal. Personaxes como Fina, Amalia, Eleuterio, Melgacho… e, como non, a Rubia –alcume da avoa de Sibila que acaba herdando ela.

Desde logo, de entre todos os PERSONAXES, destaca a protagonista, Sibila, unha científica de prestixio que tras unha vida de éxitos profesionais descobre que precisa ser nai.  A procura dese soño convertido en obsesión e a súa relación coa illa e a súa xente é clave na historia. Porén o nome chama a atención, por que Sibila? Non semella algo fortuíto, elixido ao chou, non é un nome común.  Sabemos que Sibila era unha profetisa na mitoloxía grega e romana capaz de coñecer o futuro e ademais que vivía en grutas ou preto de correntes de auga. Mais a propia autora contou na presentación do libro en Pontevedra que o nome elixiuno pola entomóloga Maria Sibylla Merian, pola relación que o pai do noso personaxe ten con ese mundo. Aínda así para os lectores que non pensaran neste dato e si no mitolóxico non é difícil  establecer esa relación xa que a nosa Sibila ten igualmente moito que ver co futuro e co líquido elemento, non só pola illa en si, tamén pola presenza nela dunha fonte que é esencial, a de Setestrelo, cuxa auga  vai buscar para darlla á nai moribunda e que ao final da novela volve cobrar protagonismo…, pero para  saber cal  haberá que lela. Vale a pena.

Así pois novela moi recomendable que, malia as dificultades que atravesa a protagonista e o mundo bastante inxusto e desalentador que describe, agasállanos cun final que nos deixa aínda un fío de esperanza, un chisco de fe na humanidade.

E iso é de agradecer.

 

                                                                                                                                             Charo Valcárcel

 

P.S. En breve publicaremos unha entrevista coa autora, que completará esta información.

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

O paraíso dos inocentes

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥
No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

“O paraíso dos inocentes” por Charo Valcárcel

“O paraíso dos inocentes” por Charo Valcárcel

Gustaríame comezar destacando o que o propio autor e outros, entre os que se atopa o xurado do Premio Torrente Ballester, comentaron sobre a novela e que opino que actúa como a mellor carta de presentación que, de seguro, xa captará o interese dos posibles lectores aos que diriximos esta recomendación.

A mellor explicación do que é a novela, de como naceu e do que pretende faina, como non, o propio autor nunha entrevista concedida a La Voz de Galicia no 2020:

 “O libro naceu en marzo do 2016, cando fun a Bruxelas a visitar á miña filla pequena. Catro horas despois de estar no aeroporto produciuse o atentado terrorista. Fíxome reflexionar e impresionoume moito a consternación que se vivía na cidade. Emparello esa historia coa guerra de Siria, concretamente na cidade de Alepo, que estaba dividida en dúas. Por un lado o bando do réxime e por outro, o rebelde. Contactei cun refuxiado que chegou a Europa e contoume a súa historia, que era terrible. Un home que traballaba como químico e cando lle chegou a notificación para participar na guerra decidiu fuxir. E tamén expoño a visión dunha xornalista que informa do conflito desde dentro. As historias acaban confluíndo, e trato de expresar como a guerra causa nas persoas uns efectos devastadores.”

inocentes

Con esta novela gañou Riveiro Coello a XXXI edición do  premio Torrente Ballester de narrativa ex aequo coa novela de Alex Alonso: Crónica denigrante.

 No caso da novela que nos ocupa o xurado fixo constar que se trata dun texto:  “no que se reflicte a actualidade na forma en que reconstrúe as viaxes e a vida das persoas refuxiadas en dous escenarios: Siria e Europa, reflexando moi ben a súa dramática situación”.

O fallo fai constar tamén que a obra “conecta coa realidade multicultural de Europa cunha historia na que resalta a personaxe infantil de Karim que ten moita forza ao presentar un drama humano que atañe a todos”

No Caderno da Crítica, blog de Ramón Nicolás  podemos ler:

 “Á plasticidade e á transparencia que encerra a novela contribúe un rexistro literario de altura e teño para min que antolóxicas resultan, por exemplo, as páxinas en que se retrata a explosión dun artefacto nun aeroporto ou as do reencontro de dous personaxes, pola súa intensidade e, ao tempo, pola contención expresiva que as fai precisas e exactas.

Circulan neste libro, e a ferrados, as dimensións da propia condición humana, tantas veces contraditoria. Esculcar nela, facelo inspirándose nunha guerra que, como sinala unha protagonista, destrúe “todos os lugares da memoria” e realizalo coa precisión de ourive para deseñar o paraíso dos inocentes non é tarefa doada e menos aínda saír do reto con tanta brillantez.”

No meu caso, teño que recoñecer que esta novela de Riveiro Coello resultoume difícil de rematar, e non por nada que tivera que ver coa súa calidade literaria, indiscutible, senón polas circunstancias persoais que eu estaba atravesando. Non era quen de concentrarme na lectura, non só deste libro senón de ningún outro, e iso era moi duro para unha persoa coma min á que lle encanta ler.

A verdade é que tampouco axudou o feito de que a trama estivese construída sobre a tremenda traxedia humana xerada pola guerra de Siria, pois ao meu estado anímico non lle favorecía precisamente ter que mergullarse nese mundo. Pero, en fin, como se pode comprobar, finalmente superei as dificultades e conseguino, e o esforzo mereceu a pena.

O paraíso dos inocentes é, como tantas outras novelas de Riveiro Coello, unha novela de personaxes, son eles os que sosteñen a historia: Amira, Isam, Karim, Tristán,  Alfredo, Nasser…;  as súas vidas inmersas nun día a día no que informar sobre o que está ocorrendo, loitar por manterse vivo, a perda dos seres queridos, a destrución, a procura desesperada dunha saída, a perigosísima fuxida dunha cidade convertida nun inferno, as arriscadas actuacións das ONG para facer chegar axuda, a peregrinaxe dun pai que busca atoparlle sentido á morte do fillo…etc.;  todo isto vai construíndo a historia que nos vai levando por distintas localizacións: Amira, Karim e Isam foxen de Alepo, da guerra, desde zonas distintas e por distintos medios. Amira coida de Karim, un neno que rescatara o seu mozo Hamal dos cascallos. Isam deixa atrás a súa familia (fillos e muller) para fuxir tamén do conflito bélico xa que para non acudir á chamada á filas, cuxa notificación acaba recibindo como temía, vese obrigado a desertar.

Finalmente van confluír na mesma balsa que naufragará nas costas de Turquía e viaxarán para reunir a Karim co seu irmán (único supervivente da súa familia) Nasser en Francia.

Outro espazo é Bruxelas onde vive Tristán con Alicia, Tristán, de pai galego: Alfredo, e nai marroquí: Shara, e do que sabemos que está relacionado dalgunha maneira co atentando terrorista no aeroporto da cidade. Sobre el recae unha incógnita que habemos descubrir case ao final da novela, pero que obviamente non imos desvelar aquí.  

Riveiro

Ademais tamén teñen cabida neste crebacabezas espacial dous espazos galegos: Arteixo, onde viven os pais de Tristán, e Compostela, onde se coñeceron, lugar así mesmo relacionado coas actividades do seu fillo. Arteixo, onde viven os pais de Tristán, e Compostela, onde se coñeceron, lugar así mesmo relacionado coas actividades do seu fillo.Os personaxes, que durante boa parte da novela camiñan illados uns dos outros, ao final reúnense ou descubrimos cal é a súa relación e, nese sentido, Alepo, a guerra, a  fuxida e a axuda de occidentais é o fío de unión de todos eles.

Fresco desgarrador da loita pola supervivencia

dos que foxen de Siria,

dos que fican alí sen posibilidades de facelo,

dos que morren no intento,

dos que quedan no camiño,

dos que loitan para axudar os que sofren as inxustizas, inxustizas que non recaen só nos señores da guerra.

Moi dura.

Reflexión necesaria.

                                                                             Charo Valcárcel (maio 2021)

 

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

A caverna de Saramago

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥ No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

ABRIL dos libros, por Peque González Nóvoa

ABRIL dos libros, por Peque González Nóvoa

ABRIL dos libros, máis libres e máis libros

Nestes tempos de confinamento, toque de queda e retorno á intimidade das casas, neste mes de abril, o mes do libro e a lectura, todas somos un pouco Emily Dickinson, quen pasou os últimos 20 anos da súa vida na soidade do seu fogar, no seu caso por unha decisión voluntaria  e libre. Súa é unha das frases que máis identifica e define o pracer de ler: “Para viaxar lonxe, non hai mellor nave que un libro”.

O día 2 de abril conmemórase o Dia internacional do libro infantil, coincidindo coa data do nacemento de Hans Chrisitian Andersen, o autor de grandes clásicos da literatura infantil que seguen a formar parte do imaxinario da infancia actual. Libros como   “O parruliño feo” ou “O traxe novo do emperador”, nos que conflúen o fantástico e o real, achegan aos lectores a unha mirada irónica da realidade, permitíndolles unha distancia crítica sen caer na moralexa final doutros contos clásicos. Educar ás nenas e nenos no amor a narración, á ilustración, ao descubrimento das librerías e bibliotecas, no dereito a elixir as súas propias lecturas, é formar lectores críticos  e cidadás do futuro. 

A asesoría de Bibliotecas escolares da Consellería de educación, cunha traxectoria encomiable, compartiu hai tempo este Decálogo dos Dereitos dos nenos a escoitar contos, da Asociación Colombiana do Libro Infantil, que pon o peso na liberdade e o goce coa lectura, na familia e na escola.

E o día 23 de abril, coincidindo coa data da morte de Cervantes e Shakespeare, conmemórase o Día internacional do libro. Ler é un dereito, e os libros representan ese dereito que nos permite achegarmos á cultura.

Marcapáxinas de Manolo Moldes

O libro, e para moitas persoas o libro en papel, simboliza esas viaxes das que fala Emily Dickinson, non so por ese momento íntimo ou compartido no que nos achegamos ao autor e ao contido do libro; tamén pola busca na visita á librería na nosa cidade ou noutros lugares, polas diferentes bibliotecas aquí e alá, polas recomendacións entre amigos, polas dedicatorias do autor naquela presentación, polos libros de poemas nos que te atopas, polas bibliotecas dos amigos que amosan quen son, por tantos personaxes variados en xénero e época cos que nos identificamos e compartimos vivencias e emocións, e por eses marabillosos “puntos de libro” que atesoras e encontras no medio das páxinas ( no recordo, os fermosísimos puntos de libro que Manuel R. Moldes debuxou para a querida Librería Michelena).

Nestes tempos de incerteza, o libro e os marabillosos lugares onde o atopamos, as librarías,  son refuxio e espazo para a esperanza. Paz, Cronopios, Metáfora, Seijas (a piques de deixarnos), Cao, Escolma, El Pueblo, son espazos comúns para os lectores de Pontevedra, cidade que alberga tamén a dúas das máis grandes editoriais españolas que achegan a maxia ao público infantil, Kalandraka e OQO.

Como tamén apuntan esperanza os datos que indican que a lectura desenvolveu un papel moi valioso no estado español, axudando a levar mellor a situación durante o confinamento. Segundo datos do Barómetro de lectura que anualmente elabora o gremio dos editores, xunto co Ministerio de Cultura, o número de lectores que ocupa nesta actividade parte do seu tempo de ocio, aumentou durante a pandemia.

A pesares deste dato, segue a ser preocupante o número tan extenso de persoas, un 36%, que non len nunca ou case nunca, persoas que nunca poderán, como Nino, o protagonista de El lector de Julio Verne, de Almudena Grandes, “ascender polo espazo atravesando nubes de estrelas,  ou descender ata o magma incandescente das profundidades do planeta”. Compételle a sociedade en xeral, as institucións, a administración, os medios de comunicación, repensar o camiño para mudar esta outra pandemia.

Peque González Novoa

Peque González Novoa

Profesora

Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación. 

No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.

Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo. 

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥