Este 23 de abril, como todos os anos desde 1930, celébrase O Día Internacional do Libro; nada máis e nada menos que desde hai 92 anos, pero non sempre se conmemorou o 23 de abril. Imos lembrar brevemente como xurdiu a idea desta celebración e por que esa data.

Realmente nun primeiro momento e durante cinco anos o día elilxido foi o 7 de outubro por crerse que era a data do nacemento de Cervantes (estudos posteriores revelaron que fora o 29 de setembro). A idea de dita celebración partiu do escritor valenciano Vicente Clavel Andrés, que a propuxo á Cámara Oficial do Libro de Barcelona xa en 1923 e posteriormente foi aprobada polo rei Alfonso XIII en 1926, de maneira que o 7 de outubro dese ano foi o primeiro Día do Libro. Posteriormente xorden dúbidas con esta data e decídese cambiala polo 23 de abril ao coincidir nese día de 1616 o falecemento de Cervantes, Shakeaspeare e Inca Garcilaso de la Vega (en realidade Gómez Suárez de Figueroa, escritor e historiador de ascendencia hispano-incaica, renomeado como Inca Garcilaso de la Vega a partir de 1563, e coñecido tamén como “o príncipe dos escritores do novo mundo)T tamén nun 23 de abril naceron ou morreron outros escritores de recoñecemento mundial como Maurice Druon, K.Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla ou Manuel Mejía Vallejo. Por este motivo a Conferencia Xeral da UNESCO escolleu ese día para render homenaxe ao libro e aos seus autores en todo o mundo e quedou fixada así desde 1930.

A seguir achegamos distintos textos elixidos por algúns de nós cos que queremos contribuír á celebración do día do libro.

Escollín este fragmento do Libro Primeiro de Sempre en Galiza de Castelao porque  me parece unha das máis atinadas defensas do noso idioma. Castelao escribiu estas  palabras nos primeiros anos da Guerra Civil polo que os “imperialistas fracasados” dos que fala non son aínda os vencedores desa guerra. Desafortunadamente, uns anos máis tarde comprobariamos como as afirmacións vertidas no texto continuarían a ter plena vixencia.

Manuel Lastra

“Puse el caballo al trote y subí por la ladera del cerro sin apresurarme. Al otro lado, una voz me detuvo antes de que terminara de bajar la pendiente.
—¡Alto! —y nunca en mi vida una sola palabra me había hecho tan feliz—. ¿Quién vive?
—¡La República! —grité, y tiré de las riendas suavemente.
—¿Qué?
Cuando escuché esa pregunta, temí haberme equivocado, pero los soldados
que salieron de detrás de una peña vestían un uniforme desconocido para mí excepto por los colores del parche, rojo, amarillo y morado, que llevaban cosido encima del pecho.
—Pero ¿esto qué es? —el que parecía estar al mando no había perdido en Francia ni una pizca de su acento andaluz—. ¿Una broma?
Me acerqué a ellos muy despacio, con las manos en alto, las riendas enganchadas en el pulgar, en los labios una sonrisa que terminó de desconcertarles.
—¿Vosotros sois rojos? —les pregunté cuando llegué a su altura.
—¿Qué? —volvió a preguntar el mismo de antes, como si no supiera decir tra cosa.
—Que si sois rojos —insistí con suavidad.
—Sí, somos rojos —me contestó un tercero, con la misma entonación que habría usado yo.
—¿Y habéis venido a invadir España?
—Sí —aunque a lo mejor era toledano—. ¿Qué pasa?
—¡Ay, qué alegría más grande! —y sin dejar de sonreír, sentí que se me
caían dos lágrimas de los ojos, tan gordas, tan redondas, tan saladas como si fueran las últimas que me quedaban—. ¡Qué alegría! No os podéis imaginar… Voy a desmontar, para daros un abrazo.

Y abracé, uno por uno, a cinco hombres estupefactos, que no sabían qué hacer con el fusil mientras yo les rodeaba con mis brazos, ni supieron después qué hacer conmigo, mientras me miraban con tanta extrañeza como si nunca hubieran visto una mujer montada en un caballo.”

Inés y la alegría de Almudena Grandes

Hai xa 12 anos da súa edición e segue a ser das miñas lecturas inesquecibles. Pola forza da protagonista principal, e a sabia combinación entre a ficción e a historia próxima que non sae nos libros de texto, é o máis entrañable para min dos libros de Almudena, das Grandes da literatura universal, por máis que lles pese aos trogloditas.

Peque González Novoa

Isidro Cortizo del Río

“De ese modo me ha mirado siempre, desde que yo era niño y tenía que alzar mi vista hasta su gran altura a menos que él se agachara o estuviera sentado o tumbado. Ahora nuestra estatura es pareja, pero sus ojos siguen mirándome con la ligera ironía de sus cejas como sombrillas abiertas y la fulgurante fijeza de sus pupilas, manchas negras de sus iris solares, como dos centros de una sola diana.

“Corazón tan blanco” de Javier Marías

Encántame a forma de escribir de Javier Marías, entre o misterio e o segredo velado, o ir e non chegar, a narrativa dun instante que pode demorarse máis de vinte páxinas. En Corazón tan branco a novela atrapóume desde o primeiro instante, un limiar que prometía e abofé que o fixo ata o final.

Ana Santos Solla

Et midi luit comme un glaive

La mer lasse ne peigne plus

Ses flots bouffants et chevelus

 Au long des grèves.

Le silence est total et la torpeur

Est si vide qu´elle fait peur

En vain s´étend le ciel sur le temps et l´espace

Aucun nuage, aucun oiseau ne passse.

Le soleil chauffe à blanc,

Et seul un peu de sable lent

Sans qu´aucun vent le ride,

Se détache, très doucement,

Du flanc de la dune torride.

                                                                                                       Émile Verhaeren- 1907

A miña escolla é esta novela de Saramago, publicada en 1995 e que nos ofrece unha visión desoladora da sociedade vítima dunha pandemia: a cegueira branca, metáfora da sociedade “podre” e “despezada” que o propio autor recoñece que quere plasmar. Cegueira branca que xa de por si é unha combinación de dous elementos aparentemente antitéticos e que é altamente significativa.  Aínda que é unha novela psicolóxica non por iso carece de acción, xa que esta xorde da necesidade de loitar pola supervivencia ao verse atrapados nunha cegueira global e inexplicable que acabará facendo fluír os máis baixos instintos. Só hai unha personaxe ,“a muller do médico”, que pode ver e que acabará converténdose na guía-líder do resto o que serve así mesmo para contrapoñer a súa posición  “privilexiada”??? fronte aos “invidentes”)

Para min é unha das mellores novelas de Saramago, unha parábola que  segue servindo para reflectir a sociedade actual e que ten unha “continuidade”  na tamén interesantísima reflexión que se nos ofrece en: Ensaio sobre a lucidez.

Charo Valcárcel Mato

Crimen y castigo es una grandisima novela que describe la vida de un joven estudiante de Derecho en la Universidad de San Petesburgo, que deja sus estudios debido a su estado de semipobreza. Para salir de su extrema situación económica decide hacerse una prueba en la que demuestre o no ser un hombre extraordinario ante la adversidad que lo rodea y buscando el bien de la humanidad. ¿Se puede matar a una mujer ruin, prestamista insaciable, para favorecer a otra gente que sufre lo inenarrable?

  Todo el libro es un diálogo interno consigo mismo, lo que hace de esta obra una pieza fundamental del conocimiendo humano.

     Obra que leí muchas veces y que no descarto leer una vez más.

     Dejo aquí este enlace ya que empatizo mucho con su contenido sobre el valor psicológico, social y filosófico de esta grandiosa obra.

Jose Cerdeira Soto

Escollín estas frases por que me parecen significativas , e creo que están moi ao día co pin parental que nalgúns colexios pretenden poñer.. E por ser o día do libro, destacando as propias palabras da autora: unha novela de aventuras e tamén unha homenaxe á lectura

 A Nino os libros ábrenlle unha porta a un mundo descoñecido, dándolle unha visión máis ampla da vida e axudándoo a pensar de maneira independente sobre os asuntos que ocorren ao seu arredor.

 Almudena Grandes retratou detalladamente a dous mestres de escola nesta novela que representan dúas formas totalmente diferentes de educar. Unha é dona Elena e o outro, don Eusebio. Elena é unha profesora que ensina a Nino a escribir a máquina, pero ao mesmo tempo explícalle aos poucos ao neno como é a vida e a historia e axúdalle a pensar de maneira independente. Ela é aberta e intelixente. O outro é don Eusebio, o mestre do pobo, que non permite que os seus alumnos se expresen con liberdade e actúa de forma inxusta cando algún lle di o que pensa.

Destacar o importante que é transmitir a lectura desde que os nenos son pequenos, a educación sen molestias, restricións e a importancia sobre a amizade, reflectida na relacion entre Nino e Pepe o portugués que converterán a Nino nun neno diferente e formarano como unha persoa moi distinta da que estaba destinada a ser.

Sara Valenzuela Viz

Neste testiño do libro do Tao, de Lao Tsé, fálase do retorno á espontaneidade, e vén dicirnos que a espontaneidade, a nosa propia natureza, permite que as persoas amosen os seu verdadeiros sentimentos en plenitude, acadando a harmonía consigo e co mundo.

Moitos, acho que todos, libros deixan a súa pegada. Eu elixo este porque talvez é o que máis me axudou a mudar a miña visión do mundo. Lino con prevención pero divertíndome, con escepticismo pero con desexo de busca, e atopei liberación certa. Cando me sentía encadeado no mundo opresivo que se me ofrecía dende a óptica occidental, atopei outra visión na antítese, na antítese da brutalidade, da irracionalidade feroz e violenta. O Tao non era ningún deus, menos un dos deuses verdadeiros malhumorados, crueis e vingativos. O Tao é o curso sereno, o camiño aberto, a ataraxia, a harmonía, a imperturbalidade, a calma, a serenidade, a paz, a tranquilidade.  Dende entón vou buscando e seguindo o Tao.

Benito Andrade

“(…)

Erguémonos no monte do Seixo e vemos pasar mandas de nubes brancas   Van tolas como monxas coas saias levantadas muxindo de gozo humidades e luxuria frétanse coas cimas e os penedos logo míranse atrevidas nas augas do Navia

Ou Navia Navia! Onde irán todas esas nubes silandeiras?

Somos ríos e a vida só é pasar por baixo da ponte Ponte de ponte   Tempo que se vai e non volve   sen cifras nin días nin calendarios   Tempo inantes do tempo   O río que nos leva ata o mar que é o morrer   Morremos   O mar é un violín azul   Nace curta unha melodía doce   A luz cae vermella sobre a costa verdescente

(…)

Chegan as mulleres Agripina a das maos rachadas de lavar sabas nos fríos do regueiro de Corveira Alcira que cebou dous mil cochos e gastou infinidade de fíos na máquina de coser   O tempo é ouro e Sigma é un tesouro   Chega a Carmiña de Ribón que fixo máis de un millón de camas no hotel Albeit de Sión Suíza   Chega Mercedes dos ollos fondos Isabel Juárez con cabelos de Botticelli Lula Laura Carmiña de Lucita Mariví Mela Isolina Rosamari Solucha Magdalena Rosario a máis fermosa Chelo a do Brigada Carmiña de Sabane Clotilde de Trigal a das verdes mazás   Chegan e chegan   Non deixan de chegar

(…)”

 O gran Poema de Tino de Féliz