A cara oculta da

emigración da muller

galega a Bos Aires

Quen máis quen menos ten ou tivo familia emigrada  a América. Eu conservo esa imaxe de pequeno na terra onde nacín e me criei, Soutelo de Montes (Forcarei). Lembro con moito agarimo unha pequeniña colección de selos que fixen eu mesmo cos das cartas que viñan do outro lado do océano, os veciños da miña avoa dábanmos pola ilusión que me facía. Veñen á miña lembranza, selos de EEUU, Venezuela,  Colombia,  Chile,  Brasil,  Cuba,  Ecuador,  Bolivia,  Paraguay, Uruguay, Arxentina, México, Perú….etc.

  A verdade é que  recordo ter e percibir sempre unha impresión seria da emigración en canto á formalidade coa que se facían as cousas e á ausencia de perigo de extraviarse na viaxe a terras tan distantes. Unha persoa “reclamaba” a outra e co pasaporte e papeleo da reclamación en regra  todo era sinxelo. Pero agora, debido á globalización, descóbrese que non todo era como se cría, descóbrense cousas que non se coñecían.

Efectivamente, a través dos medios impresos e audovisuais, tamén da xente que viaxa dunha forma cosmopolita dunha parte a outra do mundo e polo que nós mesmos coñocemos do tema, sabemos que neses países, neste caso a capital da Arxentina, houbo  trata de brancas e prostitución, cuxos proxenetas eran parte dos emigrantes que xa levaban tempo establecidos na cidade bonaerense e, por suposto, as “traballadoras” eran as mulleres galegas. Eses proxenetas,  dende ese mesmo lugar,  organizaban o “ seu negocio” en contacto con xente de aquí ou enviando a axentes dende Bos Aires, que ofrecian “ouro” e contratos fiticios.

   O artigo que lin estes días no diario Público:(Gallegas prostituidas en Buenos Aires:La cara oculta de la emigración) aborda esa temática, aínda que é verdade que certas declaracións incluídas nel poden provocar certa confusión, principalmente debido á cautela que mantén a historiadora e profesora Pilar Cagiao, pois ela cre que debera haber máis probas documentais. Porén, os testemuños, escritos e orais, que ela mesma ofrece tanto nas súas declaracións a Público como no capítulo Género y emigración:las mujeres inmigrantes gallegas  na Arxentina pertencente ao libro: A Galicia austral:la inmigración gallega en la Argentina  de Xosé Manuel Núñez Seijas, semellan bastante concluíntes. Así os de  Elisa Soriano, inspectora médica en dous trasatlánticos,que relata en La mujer y el niño no Boletín da Subdirección Xeral da Emigración:

 “El barco resulta ser una gran escuela de corrupción. Todos sabemos que la gente de mar, marineros, fogoneros, etc., son individuos de moral más que dudosa”.

E afirma que nos anos 20 as españolas foron un claro obxectivo das redes.

 Tamén cita a Luís Seoane, un dos homes clave no exilio bonaerense, poeta, ilustrador, pintor, impulsor de múltiples actividades culturais…,  que no poema: “Outro canto aos emigrantes” refírese aos “homes de orde” falando “dos propietarios de hoteles a tanto por hora  para os que o sexo é ouro”  e a propia Pilar Cagiao explica o que cre ela que Seoane entende por “homes de orde”:

 “Aquellos gallegos, que por supuesto los hubo, que se dedicaron al fomento de la prostitución de muchas gallegas recién arribadas al país en relación con redes de trata de blancas organizadas bajo el aspecto legal de oficinas privadas de colocaciones en las que se solicitaban sirvientas, gobernantas, preceptoras, cantantes, modelos o coristas”

Nese mesmo poema o autor galego fai referencia ao tango “Galleguita” interpretado por Gardel,  que reflicte maxistralmente o drama persoal das mulleres galegas:

“Sola y en tierras extrañas,

tu caída fue tan breve

que, como bola de nieve,

tu virtud se disipó…”

 Outra testemuña que, pola forma de escribir e puntualizar situacións, me xera credibilidade é a investigadora arxentina Irene Lopez. As verbas dedicadas por esta investigadora ao drama persoal das mozas galegas ao encontrarse cunha vida diferente ao chegar ao porto arxentino e a “ súa caída da virxindade” danlle un dramatismo forte, moi forte, ao que lle podiamos chamar “ ese lado escuro”.

  E qué dicir dos consellos que o escritor Xosé Costa Figueira lles dá ás mozas galegas para que non emigren debido ao perigo de caer na prostitución?  Non son tamén unha evidencia  da realidade desta situación?

  A prostitución e trata de brancas parece que foi, pois, unha triste realidade para as emigrantes galegas en Bos Aires, que sexa un lado escuro, non quere decir que non existise.

Enlace relacionado co artigo; considero moi interesante a súa lectura, para obter unha panorámica completa desta realidade da muller galega en Bos Aires.

Historia de vida de José Cerdeira

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥