A incalculable dimensión do acontecer por Xaime Toxo

Poñerme a escribir de novo, non sei se conto con folgos, se debería deixalo. Síntome esfolado. Teño a sensación de que xa o dixen todo…, ou o que realmente era importante. Aínda que, talvez, non debería exercer de oráculo, porque é imposible dicilo todo. Dicilo doutra maneira quizais, ou dunha forma máis precisa, máis axustada. Son suxestións dunha escritora que non deixa de marabillarme, Chantal Maillard, e dun non menos admirado Fernández Mallo. Sempre permanece a sombra, escribiu ela, e Agustín escribiu que todo está escrito, e que o que chamamos escribir non é outra cousa que ir quitándolle palabras ao texto. Mais a foto estaba aí, enchendo a pantalla do móbil, coma un imán que me impulsaba a facelo. Non deixo de enxergala, podería dicir que obsesivamente, unha e outra vez, desde que a recibín hai uns días

Instantes, momentos, circunstancias. As fotos, malditas sexan. Estóupame a cabeza, todo se complica. Estes días, nos que reapareceron as vertixes, son un tormento e non deixo de pensar no abatemento que me consume, esa preguiza que me domea e paraliza cada vez que constato como a realidade se vai cubrindo dun manto gris que imita a cor de calquera amañecer anubrado. Barreno se meus estados de ánimo e as vertixes estarán relacionados, se con outra disposición a ser optimista desaparecerían. Non creo. Os oídos, os condenados oídos, cos seus zunidos e ese baleiro de gruta abismal, un túnel que comunica o equilibrio co benestar. Móvome e tropezo, abaneo, vacilo. Temo que podo caer, apóiome agarrando coa man o bordo da mesa. Sento na butaca. Leo a data probable da foto: Compostela, 1977. Coido que está errada. Diría que é anterior, probablemente un ano. É certo que despois de tanto tempo, un ano arriba un ano abaixo, a quen lle pode importar. A min, decido. Cambio de postura, estrico as pernas e arfo. Actualizo o incuestionable: Franco, o ditador – e resalto o epítome para quen o personaxe poida ficar brumoso ou arrombado – espicha en novembro do 75. De madrugada oímos a noticia na radio, bendito amañecer aquel.

Nós cambiarámonos de casa, nesa época estamos vivindo nunha das arterias da zona monumental da cidade, na rúa Caldeirería. Nun primeiro andar dun edificio a destempo do seu estilo, eclecticamente modernista. Non pagamos aluguer porque a casa é da nosa nai, que daquela era unha muller máis nova do que eu son agora. Ela sobrevive nunha pequena vila costeira da que aínda non falarei. Habitando unha antiga salga encalada de branco, inmaculada e rechamante, na que recibe as visitas das fadas. Á de Santiago alcuñámola como a casa verde. Alguén, non lembro quen, pode ser que Salva, andaba lendo eses día unha novela con ese título. O cuarto que facía de salón posuía dous sofás, catro ou cinco cadeiras e unha mesa de comedor que utilizabamos para estudar. Esa sala daba acceso a un balcón a través de dúas portas con cristaleira. Nese estreito espazo, poeticamente pendurados do baleiro baixo as estrelas, bicámonos unha noite até saciarnos Arzúa e mais eu. Antes estiveramos memorizando durante horas uns apuntes de Lingüística, despois fómonos deitar a outro cuarto, noutro andar. De amañecida acompañeina á casa, volvémonos bicar no portal, con máis paixón aínda. Supoño que era unha época na que pecabamos dun romanticismo atroz. Teño algunha foto con Arzúa dese ano, non moitas, un par delas: na casa e a bañarnos no Castro de Baroña. Tomabamos o sol e metiámonos na auga como nos pariran as nosas nais, pero nas fotos aparecemos vestidos e sorrimos, lixeiramente entalados, a medio camiño entre o obxectivo e un amarelento fondo de milleirais segados con palleiros en derrube. A amarela, eu tampouco o sabía, é a cor da distancia. Temos aspecto de perseguidos en captura, un final de escapada. Fotos, fotos e máis fotos. Amoreadas en caixas. A maioría testemuñas de onde andabamos e o que faciamos.