A pomada de Graña por Charo Valcárcel – devellabella

Aínda hoxe, se as présas desta vida na que imos a galope sen tempo para acougar, aínda hoxe se temos vagar para escoitalas,  algunhas velliñas, das poucas que fican na aldea, contan a historia de María Graña, unha muller que tivera unha nenez difícil, pois nacera no seo dunha familia moi humilde  e quedara orfa de nai con só  seis anos.

O pai disque herdara dos seus devanceiros certos coñecementos sobre menciñas e curacións de males diversos, coñecementos que pasaron tamén a María, rapaza solitaria e introvertida que pasaba o día observando os remedios que fabricaba o seu pai. 

Ao medrar e facerse moza tivo varios pretendentes, pero non aceptou  ningún; ela prefería seguir aprendendo cousas sobre as enfermidades e a súa curación e, cando xa os coñecementos transmitidos polo pai non foron suficientes, comezou  a observar a natureza e experimentar por si mesma, tamén conseguiu que o boticario da vila lle  emprestase algún libro no que saciar a súa curiosidade innata.

Pódese dicir que se converteu na muller máis sabia da contorna e a súa sona  mesmo din que chegou a Compostela e outras cidades de Galicia, sobre todo desde que, valéndose de todo o que conseguira aprender, fabricou unha pomada que vendía como remedio contra moitos males da pel e que pasou a ser coñecida como “a pomada de Graña”.

Malia todo, cando nalgunha xuntanza os homes falaban, ela –como as outras mulleres da época- calaba, calaba aínda que rabiase por dentro coas ganas de dicir algo, sobre todo cando tiña que escoitar argumentos falaces sobre temas que ela coñecía ben. Era o papel social que as obrigaban a representar. Cantas veces o pai, adiviñando a súa intención,  parouna a tempo cun golpe no cóbado ou no pé!

Pero María un día non se puido conter e non calou. A labazada cruzoulle a cara e case tira con ela no chan. Un silencio sepulcral deu paso a un murmurio que se foi convertendo en estrondo escandalizado que seguía os pasos de María mentres chegaba á porta e saía coa cabeza ben alta, pero o orgullo ferido.

 Non volveu falar. Sabía que estaría na boca de todos, pero tamén sabía que habían recorrer a ela cando precisasen o seu remedio.

Así, cando pouco tempo despois, aparentemente esquecido o incómodo incidente, os homes volveron entrar na súa casa para mercar a súa pomada, María, ela si que non o esquecera, pedíalles que sentasen  e, valéndose nesa situación da súa superioridade, alongaba as explicacións  intencionadamente  sobre  o modo de emprego,  a dose apropiada e o tempo que debían utilizala, mentres eles, calados, escoitaban.

Entón era cando case esquecía a labazada.

                                                                                                                                                Charo Valcárcel (novembro 2020)