Sei que este mundo dista moito de ser perfecto, quizais a perfección é algo inacadable e, por suposto, subxectivo. Porén a responsabilidade desa imperfección, subxectiva ou non, recae de forma incontestable en nós, os seres humanos, culpables do progresivo deterioro deste planeta que habitamos, culpables dunha convivencia inxusta e insolidaria, consecuencia da execución dun poder que corrompe e corrupto, dun afán insaciable de posuír máis e ser quen de levar a cabo os actos máis crueis e inhumanos… Por suposto, si, hai honrosas excepcións que por desgraza non acadan o peso e a forza necesarias para provocar o esvaecemento de todo o negativo que leva danando este noso mundo desde o principio dos tempos.

Non sei o que nos quedará para seguir gozando das marabillas coas que, malia todo, aínda nos agasalla e non sei se quero sabelo.

O que si sei é que segue engaiolándome a observación da súa natureza, dos elementos máis colosais e dos máis insignificantes, todos grandiosos, sorprendentes, un regalo que fomos e somos incapaces de respectar e protexer como o ben prezado que son.

Só unha árbore é unha valiosa xoia neste mundo que empeza a agoniar, ver o sol poñéndose no horizonte, as folerpas de neve caendo de vagar, o voo das aves… Tantas e tantas cousas das que podemos gozar de balde! Todo é un agasallo que por formar parte do noso día a día non o valoramos como merece.

Que é o que falla? Acaso non se educa o suficiente no respecto á natureza? Sinceramente non creo que ese sexa o problema. É verdade que cando eu ía á escola apenas se nos concienciaba nestes temas, pouco ou nada. O termo “cambio climático” non entrara en escena, en realidade ata a década dos 80 non comezaron a ter visibilidade mediática as cuestións relacionadas coa climatoloxía e as súas consecuencias. Pero desde hai décadas, do que podo dar fe como docente que fun, si que se educa sobre isto, si que se sinalan as pautas de comportamento para contribuír a evitar ou polo menos a frear o proceso e que siga empeorando, pero como se soe dicir: “Non hai peor xordo que o que non quere oír”. E non falo da política sobre o cambio climático, de tantos cumes inútiles dos países máis poderosos do planeta que non son quen de chegar a un acordo realmente eficaz e definitivo, non, falo de nós, dos cidadáns de a pé, dos cidadáns anónimos que habitamos, SI, este planeta e que xa sufrimos, uns máis que outros, os efectos dese cambio.

Este verán tiven ocasión de comprobar para a miña indignación e impotencia máis absoluta a falta de respecto cara aos espazos naturais protexidos coa que actúan moitos visitantes dos mesmos, ignorando e desprezando absolutamente as normas recollidas en infinidade de carteis que advirten sobre a súa especial protección e indican como se debe proceder e o que non SE DEBE FACER. E non só iso senón que ante a denuncia dese comportamento ás autoridades competentes a resposta é, case sempre, o silencio e a inacción.

Paréceme un claro exemplo da escasa ou nula concienciación que demostra unha parte importante da poboación ante a necesidade de coidar e protexer o planeta.

Que podemos esperar desta humanidade que prefire ver só o que lle interesa ver e negar o que é xa unha evidencia?, que prefiren vivir nunha ignorancia cómoda, permitida quizais grazas a seren uns privilexiados que aínda non se viron afectados no seu día a día polas graves consecuencias que desgraciadamente outros menos privilexiados si sofren?

Creo que non podemos ser transixentes cos que incumpren as normas e mesmo se burlan delas: “Bah, non é tan grave, que mal fai?”

SI, SI FAI MAL porque esas pequenas e non tan pequenas agresións sumadas a tantas outras danan o que é de TODOS e poñen de relevo a pouca querenza e respecto pola natureza que amosan moitos, e se a nosa comodidade e falta de responsabilidade co que é NOSO prevalece, que nos queda xa? Que nos queda cando as escasas medidas de protección que conseguen ser aprobadas se desprezan?

En ocasións coma estas recoñezo que perdo a fe, que acostumo a ter, no ser humano.

Este verán foi especialmente duro desde o punto de vista climatolóxico, consecuencia dun cambio climático irreversible seguramente.

Na recente Cume do 20 de setembro sobre a Ambición Climática da ONU celebrada na súa sede de New York o secretario xeral advertiu sobre que “a humanidade abriu as portas do inferno” facendo un chamamento urxente á acción para evitar os desastres climáticos antes de que sexa demasiado tarde. Tamén falou da tremenda inxustiza de que os países máis pobres son os que máis están sufrindo as consecuencias dunha crise climática que eles non provocaron.

Realmente, pregúntome, valen de algo estas advertencias da ONU cando quen máis contamina mantense á marxe destas desesperadas chamadas de atención? Non é xa demasiado tarde?

Estas inundacións, vagas de calor, furacáns, terremotos, erupcións, incendios… que arrasan e destrúen semellan a resposta dun planeta furioso ante as agresións recibidas, un planeta ao que xa lle estamos sobrando.

Hai uns días atopei, navegando pola rede, un artigo moi interesante publicado en La Nueva Crónica, un diario leonés de información xeral, titulado: Micromachismo versus Macromachismo, artigo cuxa lectura recomendo e que me fixo reflexionar sobre esta cuestión do xogo dos prefixos micro e macro, xogo que me resulta un tanto cómico, a verdade, un querer rizar o rizo e non chamar as cousas polo seu nome: machismo e punto.

Viñeta da campaña ’En ciencia tamén pasa’, de Javi Royo e Creaf

Cuestionarase así mesmo a súa valía profesional chegando a insinuar o peso que no seu ascenso puido ter o seu suposto atractivo, cando o hai, ou outro tipo de manexos, cando non o hai. Botaráselle en cara o seu coidado estilismo, cando o ten, facendo burla do mesmo e presupoñendo a importancia excesiva que ela mesma lle outorga, ou ,se non o ten, a burla virá precisamente por non telo, e mesmo pode ser cualificada de marimacho. Inaudito!

Este tipo de críticas e ataques obviamente son moito máis frecuentes cando as vítimas son mulleres que acadan postos de relevancia política, social, económica, cultural… mulleres intelixentes ás que, por deus!, non se lles ocorra aínda por riba coidar a súa imaxe -ou descoidala, segundo os casos-!

Pregúntome tamén se estas mulleres deben autocensurarse para non ser atacadas, deben renunciar a determinados estilismos para pasar inadvertidas e non ser xulgadas como frívolas e superficiais ou, de ser o caso, como todo o contrario. Cantos homes importantes en idéntica situación son reprobados polo mesmo? Eu diría que moitos menos, e, desde logo, non se utiliza igual ton, nin iguais críticas.

Realmente maduramos como sociedade? Superamos os prexuízos machistas nos que fomos educados a maioría, nos que, desgraciadamente, aínda se segue educando en boa medida? Eu diría que non cando para atacar unha muller que se dedica á política e que lexitimamente aspira, como calquera outro candidato, a ser presidenta dun país aínda temos que ler algunhas críticas que non se paran a cuestionar o seu programa, ou a súa ideoloxía con argumentos lexítimos senón que atacan o seu peiteado, a súa vestimenta, a súa maquillaxe…, acusándoa de fachendosa, de frívola, e, por suposto, de “trepa”, non vaia ser…

Estamos no século XXI, si, pero eu non podo deixar de lembrar certos textos de Rosalía de Castro da segunda metade do século XIX nos que denunciaba o desprezo e ataques que recibían as mulleres cultas daquela sociedade cando, ilusas elas, pretendían falar cun home de igual a igual, e menos en público, se non querían ser vilipendiadas e anuladas, chegando a aconsellar as mulleres do seu tempo a limitarse a cumprir co seu papel de esposas e nais, que era o único que se esperaba delas, a non pretender destacar nunca entre os homes. Precisamente esas ofensas, desprezos e anulación pública foron as que ela mesma sufriu por atreverse a tanto.

De verdade estamos ante comportamentos similares en pleno século XXI?

Por que as mulleres seguen necesitando xustificar a súa valía constantemente?, por que aínda segue sendo noticia que sexan condutoras de autobús, de trailers, bombeiras, albaneis, estupendas xogadoras de fútbol, árbitras, xefas de obra, etc., etc.? Por que aínda é unha materia pendente aceptalas plenamente en traballos tradicionalmente reservados aos homes?

Pero aínda hai máis… e que sucede cos homes que se afastan dos postos considerados convencionalmente ”masculinos” para elixir os que a sociedade machista e involucionada atribúe ás mulleres?

Cantas familias terán sido vítimas de conflitos provocados polo fillo que non quere estudar Dereito porque o que lle gustaría de verdade é ser bailarín? Cantos terán claudicado ante a tráxica reacción dos pais? (léase, sobre todo, pai)

Por que tendemos a etiquetar estes homes co prototipo de “afeminados”, “mariquitas” e cousas peores?

E que quizais aínda non estamos preparados para aceptar que homes e mulleres somos persoas cos mesmos dereitos e deberes, e que os oficios e profesións non son unha cuestión de sexo senón de capacidade e aptitude.

Estamos falando aquí de micromachismos? Coidado, porque ás veces non é doado distinguir onde remata o micro e empeza o macro, talvez porque beben da mesma fonte.

O dito: machismo e punto.