OITAVO CONTO:   DÍA DOS SANTOS HELIODORO E TRIFÓN

XAN PIROLÁN

Do ceo choveu auga abondo dende que isto aconteceu.

A pesar do tempo transcorrido, e a pesar de que poida parecer que non foi verdade, esta que aquí se expón foi unha historia verídica dende o seu principio ata o final de todo.

O protagonista principal –xa que non único-, deste curioso episodio, levaba por nome en vida Xoán Viéitez Formoso e o alias de “Xan Pirolán”.

Na entidade de poboación de Ribela, parroquia de Santa Baia de Reádigos, concello do Irixo, arciprestado do Carballiño-Orcellón, provincia e diocese de Ourense naceu, un día con néboa no río Viñao, un neno chamado Xoán Viéitez Formoso.

A seu pai, que tamén tiña o nome de Xoán, non lle gustou moito o recén, pareceulle un neno moi cativo e con poucas trazas de mellorar.

O cabeza de familia tiña mal carácter porque a miúdo padecía de furriqueira.

Súa nai, Filomena, a nai do Xoán pequeno, era unha santa, cargaba con todo canto lle botaban.

O tempo pouco a pouco dáballe a razón ó Xoán vello, logo pai de doce fillos coa súa muller, cinco homes, entre os que se atopaba o “Pirolán”, e sete mulleres.

Malia que o raparigo algo medraba, víase ben que nunca chegaría a ter bo tipo, nin tampouco se vislumbraba que puidera chegar a ser un gran mozo.

Pasados os anos o prognóstico cumpriuse, “Xan Pirolán” era un mingurrias, pero era o home máis coñecido do concello do Irixo.

Dicíase que os fillos que tiña o mingurrias do Xoán –fillos e fillas sumados-, pasaban ben do cento.

A última vez que alguén lle preguntou por tal cousa, seica pasaba dese número.

-¿Cantos fillos tes, Xan?

“Xan Pirolán” en ciencias non era moi versado…

-¡Home! Con exactitude non cho sei, pero polo control que vou levando penso que son o cento e máis seis, e non me debo de enganar moito…

Ó mellor esaxeraba algo, pero quen sabe… xa entrado en anos como estaba e co ritmo que levara no cometido de procrear dende que era home, todo era posible…

O alcume de “Pirolán”, ó parecer, tíñao ben merecido.

Dicíase que o seu membro viril cabreado era cousa digna de ver…

-Normal, normal… –era sempre a súa contestación a algún atrevido curioso que lle preguntaba polo tamaño do tal instrumento.

Deixando de lado o tamaño, á vista dos resultados, non cabe dúbida de que “Xan Pirolán” tiña que ser un bo amante para as mulleres do contorno. E non facía distingo ningún entre solteiras e casadas.

Pero non todo o mérito do éxito acadado nas súas relacións co sexo feminino era de Xoán Viéitez Formoso.

O maior mérito na conquista, se pode dicir, aínda que non nas operacións posteriores, era de Deolindo.

MOI POSIBLEMENTE O TOURO DEOLINDO, OU NON

Por todas esas circunstancias, e por algunhas máis, podíase dicir que o mellor amigo que “Xan Pirolán” tiña neste mundo era Deolindo.

Con toda a boa vontade cara el, pódese dicir que Xan chegaba ó metro e medio de estatura. Pero en contra do que seu pai pensara cando era rapaz, ó facerse home, ancheou e o seu peito era o dun adulto completo e pesaba arredor de cento setenta e cinco libras.

Tiña bo lombo para traballar.

En tempos tivo que marchar para o estranxeiro por necesidade e para poder comer. Volveu para Ribela tendo como causa principal o non deixar de ser home. Alí onde el estaba emigrado queríano capar.

 Daquela, con pelo liso da cor da palla seca, “Xan Pirolán” levaba por baixo do nariz un bigotiño recto de cor negra fino coma o gume dun cóitelo, senón atractivo, si se podía dicir que o facía distinto.

Por aquelas datas estivo empregado traballando coma se fora un mulo de carga nun hotel situado preto dunha vila austríaca chamada Grossglockner –levouno para alí un veciño seu que xa levaba fóra algúns anos.

O pequeno hotel no que traballou tiña un anexo, a uns vinte metros de distancia máis ou menos, pola parte traseira. Era unha reducida edificación que non obstante parecer unha paxareira era en realidade unha sauna, instalación á que os habitantes do país eran moi afeccionados.

O oficio que naquel lugar exercía “Xan Pirolán” era o de levar ó lombo de carranchapernas, dende o hotel á sauna e viceversa, a homes e mulleres espidos para que non pisaran a neve que había no chan durante a maior parte do ano.

Tanto aqueles homes como as mulleres, completamente nus –ían envoltos nunha toalla-, botábanlle os brazos ó pescozo e el agarráballe das pernas para levalos dun lado ó outro sen poñer un pé no chan.

Así a cousa, un día, estando tranquilo na súa habitación –segundo el contaba-, entrou unha filla dos donos do hotel –a máis vella- e permanecendo el panza arriba na cama foi a moza quen fixo todo, resultando do acontecido que quedou preñada.

Ó propietario do hotel, ó parecer, non lle gustou nada o feito sucedido entre a súa filla e Xoán… e houbo que fuxir…

Os homes non entendían –ou ó mellor si-, o seu éxito coas mulleres.

Deolindo non se parecía en nada a “Xan Pirolán”, era moi distinto.

Deolindo altura tiña máis ou menos a de Xoán, pero era lucido, forte, robusto e o seu pelo da cor do máis negro acibeche.

“Xan Pirolán” por veces non tiña máis remedio ca recoñecer que gran parte do mérito nas súas conquistas femininas era de Deolindo.

-Non, e verdade –recoñecía Xoán-, sen Deolindo axudando, seguramente tantos fillos non tería, digo eu…

-Se non fora polo Deolindo ti nin siquera mollabas a pluma…

-Tampouco é iso…

Deolindo a cambio nunca lle pedía nada…

Andaba en boca do pobo –entre as malas linguas se entende-, que seica moitas das mulleres ademais de concederlle os seus favores convidábano a comer.

Ó parecer levábanlle ovos, rexóns ou mesmo saborosas tortillas cando ían a visitalo.

Na festa da comedaina Deolindo non participaba.

Deolindo pesaba preto de dúas mil libras e tiña que estar na corte. Era o touro máis vistoso de todo o concello do Irixo. Chamaba a atención coa súa presencia.

Cando as veciñas do contorno levaban as súas vacas ó boi para que quedaran preñadas era cando Xoán mellor comía…

Xoán Viéitez Formoso comprou ó touro Deolindo nunha casa de preto da vila de Allariz cos cartos ganados carrexando á xente ó lombo no hotel de Grossglockner.

Moita máis da metade dos xatos nacidos en dez leguas á redonda do lugar onde Deolindo tiña a corte, eran fillos do touro de “Xan Pirolán”.

Deolindo era o boi que máis vacas cubría no concello onde estaba censado e durante moitos anos foi o animal mellor coidado polo seu dono.

“Xan Pirolán”, xa sendo un vello, ó parecer, e polo burato que se lle podía apreciar no medio do peito, morreu desangrado a causa da cornada dunha vaca…

Xoán fillo, de alcume “Xan Pirolán”, tiña bo carácter, tampouco herdara a cagarrela do pai.

En Austria, aínda hoxe hai semente do Irixo, e hai algún austríaco cun fino bigotiño parecido ó gume dun coitelo.