PONTEVEDRA,RUEIRO RE-DETALLADO por Peque González

PONTEVEDRA,RUEIRO RE-DETALLADO por Peque González

PONTEVEDRA: RUEIRO RE(de)TALLADO

4. LUÍS AMADO CARBALLO 

A placa do número 1 da rúa Cobián Roffignac, recórdanos que alí vivíu o poeta Luís Amado Carballo.
Nace en Pontevedra o 2 de maio de 1901, fillo de Luís Amado de la Riega e de Consuelo Carballo Pesqueira. Cursou estudos primarios no Colexio Balmes, que estaba na actual praza de Méndez Núñez, e de bacharelato no Instituto de Pontevedra. Aos 17 anos comeza estudos universitarios de Filosofía e letras na Universidade de Santiago, e no seguinte curso trasládase a Madrid, onde entra en contacto co mundo bohemio e literario. Nese mesmo ano, 1919, comeza a publicar varios relatos, algún soneto e diversos poemas, en xornais e revistas.

Placa de Amado Carballo
PLANO DA VILA

Regresa a Pontevedra e continúa a publicar, neste caso en A Nosa Terra, contos como “Supersticeón”, adicado a Castelao, ou “O culto da vaca astral en Galicia”.
En 1922 funda, xunto con Xoán Vidal Martínez e Modesto Bará Álvarez, a revista Alborada, da que se publicaron catro números, nos que Amado Carballo colabora con distintos relatos e un libro de poemas, Proel.
En 1923 publica, na revista Lar, a novela curta “Os probes de Deus”, con deseño da portada de Camilo Díaz Baliño.
En 1924 colabora como redactor, con artigos xornalísticos sobre a realidade de Galicia e de España.
En 1925 enferma de tuberculose, e na súa convalecencia, que transcorre entre Soutelo de Montes e Mourente, escribe os poemas que compediarán o seu libro O Galo, publicado, a título póstumo, en 1928. Previamente, en 1927, publica Proel, con poemas escritos en anos anteriores, na revista Alborada.

Falece en Pontevedra aos 27 anos, o 3 de setembro de 1927, con 26 anos.
A súa pegada no mundo literario galego é destacada, caracterizándose, xunto con Manuel Antonio no entronque da poesía galega daquel tempo coas vangardas literarias. A Real Academia Galega dedicou a conmemoración das Letras Galegas no ano 1982 a súa traxectoria e obra. Recordámolo cunha pequena mostra, nun poema seu recollido no libro Proel.

Amado Carballo
Amado Carballo

Sol-por
Acorado e roibo
durmíase o día
coa testa deitada
no colo da ría.
As campás beatas
no ceo bulían
rezando rosarios
á Virxen María.
Bogando nas nubens
cara o ceo ían
envoltas nos ouros
do sol que morría.

Polo mar, as velas
eran folerpiñas,
que da lúa aberta
nas ágoas caíran.
Da beira do río
chegaban cantigas
choutando nas leiras
molladas de risas.
Preto do hourizonte
estrelas obrizas
frotaban os ollos
tirando a preguiza.

E bicando os lonxes
as foulas ispidas
ó alén nevaban
de limpas surrisas.
Un outo aturuxo
voando fuxía.
E os bosques lonxanos
noite revertían.

A información para elaborar esta pequena reseña é emprestada da Real Academia Galega, de artigos de prensa e do “Inventario histórico da capital da provincia. Monumentos e placas conmemorativas”, de Juan Santos Cao, Revista de Novos Investigadores nº 3.

Peque González Novoa

Peque González Novoa

Profesora

Son Peque González Nóvoa. Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación. 

No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.

Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo. 

Michelena 11: A casa dos calzóns

Sebastián González García-Paz

Concepción Arenal

Arturo Souto Feijóo

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

Ciencia, tecnoloxía e innovación máis aló do crecemento  por Onda cero

Ciencia, tecnoloxía e innovación máis aló do crecemento  por Onda cero

Ciencia, tecnoloxía e innovación máis aló do crecemento 

Concedemos protagonismo ao colectivo pontevedrés “De vella a bella” para coñecer os intereses e preocupacións das persoas +60 da nosa cidade.

Coñecemos ao investigador Mario Pansera e o seu traballo da man das amigas de “De vella a bella”

ESEE

A 10ª Conferencia Internacional de Decrecemento e a 15ª Conferencia da Sociedade Europea de Economía Ecolóxica (ESEE) terán lugar na cidade de Pontevedra do 18 ao 21 de xuño de 2024. Esta conferencia conxunta desenvolverase no marco das actividades “Pontevedra ESEE-Degrowth 2024“, convertendo a Pontevedra na capital europea do decrecemento en 2024.

Peque González Nóvoa

Peque González Nóvoa

Mestra

Son Peque González Nóvoa. Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación. 

No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.

Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo. 

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

25 de abril en Portugal: 50 anos dun soño por Onda cero

25 de abril en Portugal: 50 anos dun soño por Onda cero

25 de abril en Portugal: 50 anos dun soño

Concedemos protagonismo ao colectivo pontevedrés “De vella a bella” para coñecer os intereses e preocupacións das persoas +60 da nosa cidade.

Hoxe visítanos Peque González en compañía de Xaime Toxo para compartir unha clase de Historia e convidarnos á programación que organiza o Ateneo de Pontevedra para conmemorar a “Revolução dos Cravos” do 25 de abril.

25 abril onda cero
Peque González Nóvoa

Peque González Nóvoa

Maestra

Son Peque González Nóvoa. Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación. 

No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.

Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo. 

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

PONTEVEDRA,RUEIRO RE-DETALLADO  por Peque González

PONTEVEDRA,RUEIRO RE-DETALLADO por Peque González

PONTEVEDRA: RUEIRO RE(de)TALLADO

3. ARTURO SOUTO FEIJÓO

Unha placa no número 11 da rúa Michelena, na chamada “casa dos calzóns”, hoxe a piques de desaparecer, recordanos que nesa rúa naceu Arturo Souto Feijóo.
Naceu o 4 de xullo de 1902, fillo de Alfredo Souto Cuero, maxistrado e pintor, e de Pilar Feijóo Freire.
Con residencia en distintas cidades españolas por mor do traballo do pai, en 1916 matricúlase na Escola Industrial de Artes e Oficios e de Belas Artes de Sevilla.

Placa Arturo Soto
rueiro mapa 2

E no 1920 ingresa, en Madrid, na Real Academia de Belas Artes de San Fernando. No 1925 realiza a súa primeira exposición individual na Casa de Galicia en Madrid, e no 1931 é becado pola Deputación de Pontevedra o que lle permite viaxar a París e visitar distintos museos europeos. Participa en diversas exposicións individuais e colectivas en Galicia e España, traspasando fronteiras ata Berlín, Copenhaguen e Londres. 

En 1931 adhírese á Sociedade de Artistas Ibéricos, cos que asina o Manifesto dirixido á opinión pública e os poderes oficiais, na defensa da arte moderna e de vangarda. En 1934 accede, por oposición, ao Pensionado de pintura da Academia de Roma, onde permanece ata 1936.

A raíz do golpe de estado de 1936 ingresa na Alianza de Intelectuais Antifascistas e realiza unha intensa labor como ilustrador para revistas do goberno como Nova Cultura, e no 1937 participa no pavillón español da Exposición Universal de París, representando a Galicia. Ao remate da guerra, en 1940 exíliase a Nova Iorque, onde permanece ata 1942, cando se traslada a México.

rueiro foto 3
Colección do Parlamento de Galicia

En México, continúa o seu labor artístico, e mantén relación con outros exiliados, entre eles, León Felipe, Luis Cernuda e Carlos Velo, cos que participa no desenvolvemento intelectual do país que tan xenerosamente acolleu a moitas e moitos grandes do exilio español. Ademais de continuar coa súa obra pictórica, pon en marcha a revista Vieiros, xunto con Luis Soto Fernández, Carlos Velo e Florencio Delgado Gurriarán, editada polo Padroado da Cultura Galega en México. Vieiros declárase como un espazo de pensamento galego e portugués, polo que emprega as dúas linguas nos seus catro exemplares publicados (1959-1968).

revista vieiros 4
Revista Vieiros. Do arquivo do Consello da Cultura Galega

Regresou a España en 1962, onde realizou diversas exposicións en Vigo, Santiago, Madrid e Bilbao, pero tivo que regresar a México, onde falece dous anos despois, en 1964.
A súa obra permanece en importantes museos como o Museo Nacional Reina Sofía, o Museo d’Art de Catalunya, o Museo de Belas Artes de A Coruña e o Museo de Pontevedra. A cidade de Pontevedra púxolle o seu nome a unha praza en recoñecemento á súa arte.

A información para elaborar esta pequena reseña é emprestada do Consello da Cultura Galega, de artigos de prensa e de “La aportación decisiva de Arturo Souto a la plástica de Vieiros”, de Mª Victoria Carballo-Calero Ramos.

Peque González Novoa

Peque González Novoa

Profesora

Son Peque González Nóvoa. Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación. 

No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.

Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo. 

Michelena 11: A casa dos calzóns

Sebastián González García-Paz

Concepción Arenal

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

PONTEVEDRA: RUEIRO RE(de)TALLADO por Peque González

PONTEVEDRA: RUEIRO RE(de)TALLADO por Peque González

PONTEVEDRA: RUEIRO RE(de)TALLADO

2. CONCEPCIÓN ARENAL PONTE

Na rúa da Oliva, no número 27, unha placa recorda que alí viviu Concepción Arenal, dona Concha.

Nada o 31 de xaneiro de 1820 en Ferrol, filla dun militar liberal cántabro e dunha ferrolá. Á morte do pai, a súa familia instalouse no val de Liébana ata o seu traslado a Madrid en 1835, cando Concepción tiña 15 anos. Quince anos e unha inmensa curiosidade por aprender; nos libros descubre a filosofía, a ciencia, as linguas.

plano rua oliva

En 1841, con 21 anos, pelo curto, sombreiro de copa e levita, asiste a clases de Dereito na Universidade madrileña (hoxe a Complutense). Unha vez descuberta a súa condición de muller, enfróntase a un exame que supera con nota, permitíndolle seguir asistindo a clases, separada dos homes, que eran os únicos con dereito a estudar. É, de feito, a primeira muller en asistir a clases na Universidade. Estudou Dereito durante 4 anos e licenciouse sen título.

En 1848 casou con Fernando García Carrasco, con quen estableceu un matrimonio igualitario. Compartiron pensamentos e traballo intelectual. Tiveron tres fillos, dos que só lle sobreviviu un, Fernando, quen, co paso dos anos, traeríaa a Pontevedra. As súas primeiras obras, nos primeiros anos do seu matrimonio son de carácter literario, e en 1855 comeza a publicar artigos no xornal La Iberia, publicacións que cesan coa morte do seu home en 1857, pola imposibilidade de asinar, como muller, artigos en prensa.

Concepción Arenal

Regresa a Cantabria. En 1860, despois de moita controversia, novamente pola  súa condición de muller, outórganlle o premio da Academia de Ciencias Morais e Políticas, polo seu ensaio A Beneficencia, a Filantropía e a Caridade, obra dedicada a Juana de Vega.

En 1864 é nomeada a primeira muller visitadora de cárceres femininos, posto reservado ata ese momento exclusivamente aos homes. O posto é en A Coruña, cidade á que se traslada e na que estreita amizade con Juana de Vega, con quen promove a Asociación “As Madalenas”, para asistir e acompañar ás presas nos termos legais e persoais. É cesada dous anos despois sen mediar explicacións. A publicación do ensaio Cartas aos delincuentes, defendendo a reforma do Código Penal, parece estar nas causas do seu cese. Non é unha muller fácil e acomodaticia para o establecido.

En 1868, co cambio no goberno, é nomeada Inspectora de Casas de Corrección de Mulleres, cargo que ocupa ata 1873. Nestes anos publica varias obras sobre dereitos das mulleres, a educación, o traballo e a dignidade. Funda o xornal A Voz da Caridade.

En 1875 trasládase a Xixón, acompañando desde ese momento a seu fillo Fernando na súa traxectoria laboral. En cada cidade na que viviu mantivo tertulias nas que participa en pé de igualdade cos homes, e continúa escribindo e publicando ensaios arredor do conflito social, penitenciario e o feminismo.

En 1889, o traballo de seu fillo tráea a Pontevedra por uns meses, xa enferma. Aquí, na rúa da Oliva, comparte tertulia con Casto Sampedro, Augusto González Besada e o marqués de Riestra. No ano 1908, o concello de Pontevedra ponlle o seu nome á praza que hoxe aínda o leva. O Museo de Pontevedra é depositario de distintos textos de Concepción Arenal, como obras de teatro e poemas inéditos, xunto con obra artística.

placa na rúa Oliva
Placa conmemorativa na rúa Oliva nº 27 en Pontevedra

O 4 de febreiro de 1893 falece en Vigo, onde está enterrada.

A súa é unha vida centrada na loita por unha sociedade máis xusta e igualitaria, con especial acento en conseguir o acceso da muller a todos os niveis do ensino. Abríu camiño para mellorar a vida nos cárceres. A obra de Marilar Aleixandre, Premio Nacional de Narrativa 2022, As malas mulleres, reivindica a súa figura nun exercicio de memoria histórica.

Atreveuse a entrar, en pleno século XIX, nos dominios do patriarcado. Definila como precursora do feminismo quédase curto. Dona Concha é feminista, sen ambaxes.

lema da escritora
Lema na Plaza de Concepción Arenal en Pontevedra

A información para elaborar esta pequena reseña é emprestada do Consello da Cultura Galega , da Real Academia da Historia, de artigos de prensa e da obra “De mi viejo carnet”, de Prudencio Landín.

Peque González Novoa

Peque González Novoa

Profesora

Son Peque González Nóvoa. Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación. 

No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.

Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo. 

Michelena 11: A casa dos calzóns

Sebastián González García-Paz

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥