Guerra e verdade por José Antonio Pérez Graña

Guerra e verdade por José Antonio Pérez Graña

«La primera víctima cuando llega la guerra es la verdad» (Esquilo, poeta tráxico grego -525 – 456 a.C. / Hiram Johnson, senador estadounidense, 1917/ Lord Ponsonby, político británico, 1928)

«En tiempos de guerra la verdad es tan preciosa que debería ser protegida por un guardaespaldas de las mentiras» (Winston Churchill)

Seguramente moitas persoas estarán de acordo coas frases anteriores e parecerán obvias, pero non está de mais volvelas a recordar nestes tempos tamén bélicos. Que nos “media” se minte e manipula (fake news) é habitual, e máis frecuente do que nos gustaría. Mais ten sido así de sempre. Dende Esquilo!

Imos a ilustrar este fenómeno con dúas fotografías paradigmáticas e moi coñecidas: Erguendo a bandeira en Iwo Jima (Raising the Flag on Iwo Jima) e Erguendo unha bandeira sobre o Reichstag, Unha norteamericana -cronoloxicamente a primeira- e a outra soviética, e que foron feitas ao final da II Guerra Mundial. Ámbalas dúas foron manipuladas intencionalmente para lograr o maior efecto propagandístico. Vexamos cadansúa.

Erguendo a bandeira en Iwo Jima é o nome da fotografía histórica feita o 23 de febreiro de 1945 por Joe Rosenthal na illa de Iwo Jima. Amosa cinco marines dos Estados Unidos e un médico da Armada alzando a bandeira estadounidense no monte Suribachi durante a batalla de Iwo Jima, que durou dous meses máis, na segunda guerra mundial. Esta foto foi tomada dúas veces, e a máis coñecida é a que foi feita por segunda vez.

A primeira foto foi tomada polo fotografo Louis R. Lowery, da revista Leatherneck, e a segunda por Joe Rosenthal da Associated Press cunha cámara cámara Graflex 4×5. A segunda foto foi controvertida: houbo sospeitas de foi un pousado e de que a foto foi montada.

A foto final apareceu nas portadas de todo Estados Unidos, onde adoptada como símbolo de unidade na longa guerra. A foto tivo tanta repercusión que se converteu nun selo postal e nun monumento de bronce de 100 toneladas.

 Iwo Jima

Foto orixinal

Montaxe

Foto Final

Erguendo unha bandeira sobre o Reichstag é o nome da histórica fotografía tomada o 2 de Maio de 1945 por Yevgueni Jaldéi, usando unha cámara Leica (alemana). Foi a resposta soviética á foto de Iwo Jima para conseguir un efecto semellante na URSS.

Jaldéi optou por levar consigo unha bandeira confeccionada a toda presa con tres manteis vermellos sobre os que, recortados e peor cosidos, lucían a estrela de cinco puntas e a fouce e o martelo. Berlín, a Leica e a bandeira eran os ingredientes cos que Jaldéi tiña que lograr epatar a Stalin e de paso ao mundo enteiro. Jaldéi buscou localizacións ata chegar ao Reichstag que reflexaba nas súas paredes os efectos da batalla: unha bandeira vermella na Cancillería do Reich só podía interpretarse como a imaxe do trunfo de uns e a derrota de outros.

Reichstag

Foto orixinal

Reichstag

Foto Final

Cuando o carrete foi revelado en Moscú apareceron varios problemas detectados pola propaganda soviética. A cidade aparecía inerte, fría, como se a guerra fose cousa dun lonxano pasado. A Berlín faltáballe algo, e ao mesmo tempo sobráballe un reloxo ao soldado da gorra de prato, que claramente levaba dous, uno en cada man, produto do saqueo: dese feo detalle non se deron conta ata un mes máis tarde.

A foto engadíronselle dúas grandes columnas de fume no horizonte que reforzaron o dramatismo e a sutil suxestión de que aínda se combatía en Berlín no momento da toma da fotografía. Un carro de combate T34/85 con bandas brancas, que se vislumbra na parte inferior, aumentou un grado máis a sensación de combate. O reloxo da man dereita foi borrado por Jaldéi, con gran paciencia do negativo cunha agulla. Toda a escena se escureceuse un pouco máis ata que por conseguiuse o obxectivo épico marcado por Stalin: los soviéticos xa tiñan o seu icono como o de Iwo Jima, la toma de Berlín.

Como conclusión, so queda reler as citas do principio e ter claro que nos tempos actuais os mass media son e serán sempre “ a voz do seu amo”.

Xosé Antonio Pérez Graña

Xosé Antonio Pérez Graña

Profesor de inglés

Naceronme en Cotobade no 1952. Estudei Maxisterio (por inglés) e Psicoloxia. Traballei durante 37 anos no ensino, rematando a miña vida laboral no IES Valle Inclán, onde formei parte do grupo de teatro Argallada. Encargueime tamén da revista anual do Instituto. Nesta nova etapa, adicareime a recompilar artigos e actividades da nosa Web para facer unha revista-resume cada mes.

Publicacións

Unha imaxe temeraria

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

Revista do mes de Novembro 2022 por José Antonio Pérez

Revista do mes de Novembro 2022 por José Antonio Pérez

Revista do mes de Novembro 2022 coa colaboración de :

Risoleta C. Pinto

Buenaventura Aparicio

Jesús Gayoso

Luis Guereñu

Juanjo Guirado

Antonio Silva

Graça Foles

Vicente Méndez

José Solla Casqueiro

José Luis Vázquez

Resumo do mes, artigos, entrevistas, fotografías, poemas, ilustracións, música…

Xosé Antonio Pérez Graña

Xosé Antonio Pérez Graña

Profesor de inglés

Naceronme en Cotobade no 1952. Estudei Maxisterio (por inglés) e Psicoloxia. Traballei durante 37 anos no ensino, rematando a miña vida laboral no IES Valle Inclán, onde formei parte do grupo de teatro Argallada. Encargueime tamén da revista anual do Instituto. Nesta nova etapa, adicareime a recompilar artigos e actividades da nosa Web para facer unha revista-resume cada mes.

Revista do mes de Setembro-Outubro 2022

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

Revista de Setembro-Outubro 2022 por José Antonio Pérez

Revista de Setembro-Outubro 2022 por José Antonio Pérez

Revista dos meses de setembro-outubro 2022 coa colaboración de :

Xosé Álvarez
Antón Castro
Marina Filgueira
Domingos A. García
Rafael Loureiro
Luis Palomo Molano
Risoleta C. Pinto
Antonio Silva
Aloisio Suarez
Ana Paula Brito
Ramón Caride
Graça Foles
Anxo González Guerra
Vicente Méndez
José Solla
José Luis Vázquez
Resumo do mes, artigos, entrevistas, fotografías, poemas, ilustracións, música…

Xosé Antonio Pérez Graña

Xosé Antonio Pérez Graña

Profesor de inglés

Naceronme en Cotobade no 1952. Estudei Maxisterio (por inglés) e Psicoloxia. Traballei durante 37 anos no ensino, rematando a miña vida laboral no IES Valle Inclán, onde formei parte do grupo de teatro Argallada. Encargueime tamén da revista anual do Instituto. Nesta nova etapa, adicareime a recompilar artigos e actividades da nosa Web para facer unha revista-resume cada mes.

Revista do mes de xuño 2022

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

Unha imaxe temeraria: os obreiros na viga por Xose A. Pérez

Unha imaxe temeraria: os obreiros na viga por Xose A. Pérez

Esta foto tomada o 20 de setembro de 1932, pretendía parecer un descanso natural durante a construción do edificio RCA Rockefeller Center). A imaxe dos 11 traballadores sentados nunha viga do piso 69 (uns 260 metros) sobre Manhattan almorzando, compartindo bromas e acendendo cigarros é unha das máis reproducidas do mundo. Parece ser que a altura non era tal, pois estaban sobre o piso anterior que xa estaba rematado, aínda así  non tiñan ningún sistema de seguridade o que demostra a precariedade da situación laboral non Estados Unidos durante a Gran Depresión.

A fotografía publicouse por primeira vez o 2 de outubro de 1932 no New York Herald Tribune sen firma. Hoxe en dia está considerada como unha fotografía anónima. Hai dubida entre dous autores. En primeiro lugar, Lewis Hine que naqueles anos traballou no Empire State Building, un edificio que se terminou en 1931. Pero no 2003, os descendentes do fotógrafo Charles Ebbets aseguraron que el era o autor de tan importante icona cultural. Nunca se puido demostrar e nos últimos anos incluso se fala tamén como posibles autores a William Letwich ou Thomas Kelly.

obreiros na viga

Non se sabe con seguridade se son acróbatas contratados para promocionar a construción do complexo ou uns obreiros que realmente estaban no momento do almorzo. O magnate John Davison Rockefeller Jr que contratou ao fotógrafo nunca o dixo.

O negativo pertence na actualidade a Visual China Group, unha axencia china asociada coa axencia Corbis. É de cristal e sábese que está roto. Así que sempre vemos unha fotografía restaurada, unha reconstrución dixital.

Destaca a calidade técnica. Déixanos coa boca aberta, pois a nitidez é impresionante e pódese distinguir ata o máis mínimo detalle. O gran tamaño do negativo e a destreza dos fotógrafos eran fundamentais para conseguir estes resultados.

negativo

A cámara de placas que máis se utilizaba por aquel entón era a Graflex, un modelo que permitía conseguir eses negativos de cristal de 13 x 20 cm. Era moi pesada e costa entender como a usaban a pulso aqueles primeiros fotoperiodistas.

Parece ser que o segundo traballador empezando pola esquerda é Natxo Ibargüen, de Valmaseda (Vizcaya) y residente en Nova Iorke desde 1924. El está con Matty O’Shaughnessy, dándolle lume para acender un cigarro. Quen sabe!

Cámara
Xosé Antonio Pérez Graña

Xosé Antonio Pérez Graña

Profesor de inglés

Naceronme en Cotobade no 1952. Estudei Maxisterio (por inglés) e Psicoloxia. Traballei durante 37 anos no ensino, rematando a miña vida laboral no IES Valle Inclán, onde formei parte do grupo de teatro Argallada. Encargueime tamén da revista anual do Instituto. Nesta nova etapa, adicareime a recompilar artigos e actividades da nosa Web para facer unha revista-resume cada mes.

Publicacións

O violín de Ingres

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

Revista de Xuño 2022 por José Antonio Pérez

Revista de Xuño 2022 por José Antonio Pérez

Revista do mes de Xuño 2022 coa colaboración de :

Xosé Manuel Beiras
Ana Paula Brito
Ramón Caride
Miguel A. Cuña
Graça Foles
Anxo González Guerra
José L. López de Guereñu
Teresa Melo
Vicente Méndez
José Solla
Xaime Toxo
José Luis Vázquez
Resumo do mes, artigos, entrevistas, fotografías, poemas, ilustracións, música…

Xosé Antonio Pérez Graña

Xosé Antonio Pérez Graña

Profesor de inglés

Naceronme en Cotobade no 1952. Estudei Maxisterio (por inglés) e Psicoloxia. Traballei durante 37 anos no ensino, rematando a miña vida laboral no IES Valle Inclán, onde formei parte do grupo de teatro Argallada. Encargueime tamén da revista anual do Instituto. Nesta nova etapa, adicareime a recompilar artigos e actividades da nosa Web para facer unha revista-resume cada mes.

Revista do mes de Maio 2022

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥