Come as you are, as you were

As I want you to be

As a friend, as a friend

As an old enemy.

Nirvana

Modesto prende a luz da adega. A xeada faille arder os pés, traspásalle a pel malia os grosos calcetíns de la crúa e as zocas pisadas de bido. Repara na morea das patacas, soportadas polo ladrairo, na arca vella e rexa, nos pipotes escuros co rosario branco do balor perto das billas, nas lousas esvaradías, no porco da mata do ano, despezado e salgado que seca, vagaroso, pendurado no teito, desde o inverno frío, eterno. Repara na escopeta, a súa escopeta de caza, custáralle cara hai ben anos xa, vai para vinte, pero non lle fallou nunca, un home é unha máquina máis feble. Pero a escopeta xa vale de pouco: non hai coellos, casemente, e perdices nin a primeira. Non se viu unha perdiz en toda a tempada. Ardeu o monte hai cinco anos e desde aquela a caza xa non é o que era, nin moito menos. A arma está limpa, engraxada. Non obstante a correa cuartéase. O coiro comeza a rachar por mor do uso repetido. Son anos de máis. Como os seus, matina.

Gústanme as armas de fogo, o titular campa en grandes letras riba da foto a toda cor de Kurt, quen se recoñece de pura casualidade, unha revista máis entre a morea de revistas que ateigan a mesiña. Vólvelle, daquela, algo de carraxe contra o xornalista, como se aínda iso merecese a pena: «Vaia merda de titular, fillo de puta, fíxome falar e logo publicou o que lle deu a gana.» A fin de contas, os seus comentarios non foran para tanto, quen non ten armas en América? Calquera gusta de coleccionalas, son fermosas, non? Mesmo limpalas, sacarlles ese brillo metálico que as fai parecer alfaias, fretándoas cun pano, primeiro. E logo disparar, agarimar o gatillo coma quen abraza un corpo amigo ata sentilo, case inesperadamente, ceder baixo a presión do dedo, o estoupido, o chouto da arma na man, o ulido ardente a xofre, a pólvora. A todos lles agrada isto, desde meniños, a Kurt tamén desde que o seu pai lle ensinou a disparar nos afastados días en que el era un cativo feliz, un ninguén que aínda tiña pais e aínda non tiña oito anos e que aínda non tiña fama nin periodistas asexando para publicar con xigantescos titulares os mínimos acenos, as confidencias non meditadas, as traizóns impensadas e non previstas da memoria.

Repara na orde coidadosa da adega, nada fóra de lugar, aínda que pouco sexa xa de utilidade. É noite pecha. Louzós semella un deserto silencioso. Modesto comproba o gume dos fouciños, a calidade rectilínea dos mangos dos legóns, o trasluz dos tarros de cristal cheos do mel dourado que tan ben ía para non enfermar da gorxa, as garrafas coa augardente do último bagazo… Aínda é quen de manter o lugar exacto das cousas, malia os seus anos, malia o inverno e as mortes repetidas, malia a soidade e os abandonos. Sae ao curral, dándolle volta á chave. Unha poalla mesta agacha as estrelas, a xeada renxe baixo das zocas. O Pinto acorda ao sentilo ruxir e sae do pendello movendo o rabo, compracido ao recoñecer o amo. Modesto senta na beira da pía, raña maquinalmente, con agarimo, a cabeza do cadelo. Profunda, acaso, no tempo, nos días distantes da infancia entre esas mesmas pedras, días perdidos sen remedio para non volver xamais, como a auga do muíño nunca pode subir á présa nin desandar o rodicio. Tira dos petos un paquete de Ducados e prende un pito. Matina nos días en que o mundo era un cadro harmónico de cousas traballosas e necesarias, duras pero precisas. Exactas na súa abundancia ou carestía e no seu custo, cada unha co seu lugar propio na vida, como as castañas no canizo, o centeo na tulla, o pan na artesa ou o carro no alpendre. Nada era como hoxe, vida esfargallada que se derrama a eito, coma se todo sobrase.

No mesmo intre, alén do océano, o mozo louro e desaliñado con cara de meniño, aperta na súa casa, só, tan lonxe do Aberdeen da infancia, axudándose cos dentes, dúas gomas negras no brazo arremangado. As veas comezan a inchar. Fuma sen parar, un cigarro tras outro. Hai música relaxante fluíndo dos altoparlantes que enche toda a casa. Non é grunge, nin rock sequera, podería ser Vivaldi nunha emisora de pago que só emite música clásica de cámara, a única que Kurt pode aturar agora mentres matina: tragar tanta merda para chegar aquí, amar tanto para estar tan só, sufrir tanto para volver sufrir tanto, para que non entendan nada e confundan os esgarros coa auga bendita, a eles que máis lles dá, con tal que se xeren royalties; hit-singles, isto é o que queren, que lles importa o resto?… Unha colección de guitarras, de discos, de libros abertos ao azar riba dos mobles. Pero non hai gana de tocar agora. Non cando o corpo reclama tenderse no chan, cando a néboa doce e cálida dos opiáceos ascende, rube desde a extremidade perforada ata o encéfalo, mergullando recordos e fríos na mornura dun soñar esperto. Lembranzas, memoria, soños. Soñar con ela quizais, con ela que xa non está e levou con ela a meniña. Mellor así, se cadra, non é o que quería? Soñar con calquera dos que xa non o acompañan nesta mansión inmensa, baleira. Moitos miles de dólares gastados nela para poder vomitar, chegado o caso, emporcallando un sofá de coiro lexítimo de bisonte, como vomita Kurt antes de esbarrancar na fondura da inconsciencia.

Os pés de Modesto tropezan, cando se ergue para apagar a cabicha do cigarro, cun vello cesto arrombado, as vergas da urdime rotas, tronzadas polo uso repetido. Tronzadas tamén, como o propio Modestiño, pola evidencia de que non haberá no sucesivo máis cestos de vergas de carballo, nin máis tegas, nin máis olas, nin máis obxectos do seu universo orixinario, que ningún fillo nin neto tocará máis as formas da súa vida. As raíces das uces non verán a luz para arder na lareira escorrentando o frío da invernía. Os toxos e os codesos, as xestas, comerán os mesmos eidos que tanta suor e ansia lle levaron nos seus anos de mozo. Virá o plástico. Esquecerase a ciencia das podas e dos enxertos aprendida dos vellos, a única que fai abrollar as froiteiras trala xeada implacábel, rebentando en flores miúdas como enxamios de cor nas pólas espidas. A ninguén lle importa xa a terra; nin tampouco os vellos, e así vai todo como vai, decide Modesto, a man pousada no forcado para carrexar a herba seca e darlle a mantenza ceda ao gando, cando aínda, por pouco tempo xa, a noite é señora do mundo, que os animais non teñen culpa e hai que procurar por eles.

Espertar cuberto dunha pátina fría, dunha suor aceda e allea, na sala revolta. Ollar outra vez as ventás herméticas, as contras de madeira talladas á man, as vitrinas coas armas como ofrecéndose. Kurt xa non cheira coma un espírito adolescente, xa non lle é divertido perder e disimulalo, xa non pide máis golpes, máis dentadas, máis feridas. Abonda. A vida verteuse como a auga dunha enxurrada repentina escoándose polo sumidoiro, sen remorso e sen paixón. Como unha lembranza moi vella, unha fotografía gastada pola luz, borrada polo tempo, enchoupada de lama, queimada pola lixivia. Apenas quedan unhas liñas da imaxe esvaída. Está volvendo o frío a el, o frío baixo da ponte do Wishkah hai dez anos, noites de soidade e desencanto, cando o espello escuro do río lle mostrou a face do medo, cando non había animais sequera, nin fame, pero estaba ben comer peixes porque polo menos os peixes non tiñan sentimentos. Había algo no medio do río… Nesta casa non hai espellos, non hai cristais para reflectir un rostro tan agarimado polos flashes. Demasiadas fotos, demasiadas palabras. Revistas, cadernos, papeis manuscritos tirados nun recuncho, bosquexos de cancións que nunca se completarán pero que alguén publicará con teimosía e morbosidade. É mellor queimarse que desaparecer pouco a pouco, un vello consello que xa é lenda. Non é unha explicación. Non hai nada que explicar. As cousas acontecen, nada máis. Ao cabo un remata sendo un dato estatístico, unha icona para vender mil produtos, un envase, outra imaxe baleira, perfectamente inútil.

Almorzar aínda unha cunca quente para escorrentar a friaxe do corpo, mesmo meterlle un chiquito de augardente por riba. Imaxinar a xeada e a sarabia cuarteando as tellas da casa, as pingas primeirizas facendo podrecer a urdime do tellado, as trabes que tanto custou erguer. Presentir as rachaduras das fiestras e o vento fungando finalmente dentro da casa, apropiándose dela paseniño mentres se derruba coa dozura das cousas que retornan ao seu ser primixenio, á terra e ao mato. Saír ao alpendre coas primeiras luzadas do mencer. Tentar o adival que agarda, sereno, preso no estadullo do carro, á calor e ao tacto da man que lle desfaga as lazadas e o suxeite firme, pasándoo riba dunha trabe, cun nó destro, ao piar da adega. O adival que abraza agora o pescozo de Modesto Figueiredo, subido riba dun caixón mentres Kurt Cobain, no garaxe do seu mundo antípoda, logo de decidir non dilatar máis a espera, logo de baixar as escaleiras do soto, de estender o corpo no pavimento hi-tech que o acolle, indiferente, morde o cano do fusil e apértao, como abrazándose á fin, a única amiga, a fin dos nosos plans máis traballados, a fin de todo canto se mantén, a fin dos risos e das mentiras doces, a fin das noites nas que tentamos morrer outrora sen frío e con compaña.