Chucho das Rabadeiras
Manolo Gulías MárquezDÉCIMO CONTO: DÍA DE SAN DALMACIO E SANTA LIDIA
SÁBADO
SUSO DAS RABADEIRAS
“Chucho”, é caralludo, boa xente onde a haxa. De nome Antonio e Fernández de primeiro apelido que segundo non ten.
Antonio ninguén llo chama, todo aquel que sabe quen é o tal, coñéceo polo seu alcume.
Nacido nas Rabadeiras, ata os dezaseis anos todo canto mundo coñecía andaba arredor dos cincuenta quilómetros da súa casa.
Estivo varios anos no Brasil nunha época que resultou boa para ganar algo de cartos. A moeda dos cariocas era forte e o cambio favorecía moito ó emigrante.
Daquela no noso país todo era unha mesquindade, unha miseria, non se ganaba nin para comer aínda que se comera pouco e mal.
“Chucho”, e outros coma el, non quería ser un miserable nin vivir naquela escura penuria. O tempo corría en contra súa. Os nubarróns non levantaban e a vida se non ía a peor, mellorar non melloraba. Levando con el a súa pesadume, emigrou para o estranxeiro embarcando nun mercante, cos zapatos rotos na punta e o pantalón rachado no cu. “Chucho”, pese a ser rapaz novo, xa daquela era home de pelo no peito.
Tras cansarse de andar dando tombos dun lugar para outro polo Brasil adiante probando sorte nun oficio e noutro, despois de moitos trompicóns foi dar cos seus ósos á grande cidade de San Paulo.
No tempo da súa estancia no pais irmán, aforrou uns bos cartos grazas ós sacrificios que facía. Na fábrica de pan onde traballou cubría as quendas cando algún compañeiro non podía ir ó traballo ou ocupaba os postos doutros empregados cando algún deles estaba con algún mal.
As saídas que facía pola inmensa urbe, reducíanse a paseos a pé e a mirar na cidade todo canto lle interesaba ver, que curioso si que era, pero sen lle afectar economicamente ó peto. Non gastaba unha cadela senón que fora absolutamente necesario.
Naquel sitio e daquela maneira, deuse perfecta conta de que no Brasil non ataban tampouco os cans con longanizas.
No barrio de Tucurubí, no saturado núcleo de poboación de San Paulo, gran capital do Brasil, foi onde aprendeu a profesión de panadeiro.
Traballou a reo nos anos que botou no continente americano, fixo moi boas amistades, pero disque a terra tira o que non hai.
De volta, na aldea das Rabadeiras, montou unha espléndida panadería: “Panadería Tieté”. Tieté é o río que pasa por San Paulo e a “Chucho” gustoulle moito o nome.
É a panadería máis moderna que se coñece polo contorno e “Chucho” ten merecida fama de facer o mellor pan da comarca. O negocio funciónalle ben.
Cando algún cliente que vai pola panadería o quere escoitar e ten a suficiente paciencia e tempo como para facelo, el non ten inconveniente algún en contarlle, como sendo un mozote, veu ó mesmo demo alá no Brasil.
“Chucho” trapelea algo do idioma brasileiro que malamente aprendeu no forzado exilio. Cando fala das cousas de alá, ponse en posición, debrúzase no mostrador onde despacha o pan e a continuación comeza co relato da historia tantas veces xa contada a un e a outro.
–Ficaba eu no Brasil, na cidade de San Paulo, cando aquelo me sucedeu –di poñendo cara de circunstancias-, foi a cousa máis rara que me aconteceu neste mundo e que seguramente a moi pouca xente lle terá pasado, se é que a alguén máis lle ocorreu.
Deiteime ó amañecer, como facía tódolos días, despois de saír rendido de traballar na panadería. Cando me levantei pasado o medio día mirei o calendario que tiña colgado dunha parede na cociña da casa, daquela decateime de que era a véspera do día de San Xoán.
A festa do San Xoán no Brasil festéxase por todo o alto. Na cidade de San Paulo é unha conmemoraçâo moi celebrada. Os cativos fan por rúas ou por barrios as fogueiras como facemos nós aquí e ademais soltan ó aire montóns e montóns de globos de papel, feitos polos propios veciños. Van voando polo ceo adiante iluminando a noite coma se foran pequenas lúas. Por veces ata lle poñen uns petardos e ó chegar a eles o lume da vela que levan prendida para quentar o aire, fan un ruído que merece ser escoitado… é un espectáculo marabilloso.

Pan da panadería Tieté das Rabadeiras
É unha noite especialmente bonita, todo aquel que non ten outra obriga, está pola rúa gozando da xornada máxica do San Xoán.
-Todo iso está moi ben “Chucho”, ¿pero cóntasme o conto do demo, ou non mo vas contar?
-Niso estou, niso estou…, un pouco de resignaçâo meu señor…
-Nin “resignasao” nin centellas vivas… Remata dunha vez co conto.
-Ben, ben… pero non é un conto ¡eh! Que quede claro isto.
-Vale, vale, pero segue dunha vez…
-Ben… Ó solpor dese día entrei a traballar na panadería igual ca facía tódolos días coma o resto dos compañeiros panadeiros. Os que estaban de aprendices e os amasadores entraban antes ca nós. Eu daquela, se ben era novo, xa era panadeiro recoñecido polo patrón.
Nos tres fornos que tiña a fábrica do pan, cocíanse á vez centos de pezas. Aquelo era un mundo de chuscos de pan cando os metiamos ou os sacabamos…
Teño a lembrança coma se fora hoxe. Naquela memorable xornada o noso xefe, para celebrar a entrada do día de San Xoán, fixera algunhas xarras de caipirinha.
Non era que o meu patrón fora un entusiasta da festa do San Xoán, é que era así como el se chamaba: Xoán Ferreira Soares era o seu nome e iso celebraba. Invitaba a tódolos empregados a caipirinha e a pan de manteiga.
Moi boa estaba a condenada da caipirinha aquela… como refrescaba a gorxa e que ben quentaba o peito…
Ningún dos compañeiros da panadería e eu mesmo eramos afeccionados a tomar alcohol, pero aquela bebida é saborosa, viciosa coma unha chispa, dígocho eu…
A famosa caipirinha, por se che interesa sabelo, faise mesturando a augardente de caña, a cachaça que lle chaman, con zume de lima, que eles nomean coma limón galego, e anacos de xeo picado. Sabe que se relambe un…
-Pero “Chucho” segue coa historia do demo.
-¿E ti que pensas que estou facento?
Sigo logo, e non me interrumpas…
-Vale, vale…
-Eu tomei un vaso ben acugulado dela cando terminei de meter a primeira fornada. Coa calor do forno tiña unha sede negra, e a pesar de que sempre bebía auga, aquel día…
Cando rematei co traballo de meter a segunda fornada fixen o mesmo, metinlle para dentro ó peito outro vaso da tan saborosa caipirinha, logo sentei nun tallo para descansar un pouco.
De alí a un anaquiño acerqueime á calor aquela para ver como ía a cocción da fornada do pan que tiña dentro.
Tan só abrir a porta que pechaba o forno, vin ó demo dentro. Vino tan claro coma te vexo agora a ti aquí diante, mesmo como te vexo neste momento, coa mesma claridade.
Era un cabestro horripilante posto en pé, estaba vermello coma unha cereixa. Metía medo velo, levei un susto coma na miña vida…
Tiña uns cornos retorcidos e afiados que impuñan a calquera. O rabo rebericháballe cara a riba, da boca saíalle unha lingua coma a das serpes e nunha das mans, non me lembro ben en cal delas, tiña unha forquita con catro gallas afiadas, apuntando cara min.
O demo era un macho cabrío con malas intencións, apuntándome cunha forquita…
Pensei que me ía esfurricar por min. Pero co sobresalto que papei caín de cu e perdín o sentido.
Cando acordei, de alí a nada, tiña a carón meu ós outros panadeiros que acudiran ó verme tirado no chan.
-“Chucho” ¿que che pasou? –preguntoume o que me levantaba a cabeza.
-Nada de particular, vin ó demo…
“Chucho” tardou unha semana en deixar o traballo naquela panadería para a continuación embarcarse para o país que o vira nacer.
Nunca máis quixo saír xa das Rabadeiras.

Manolo Gulias Márquez
Docente
Xosé Manuel Gulías Márquez naceu en Pontevedra en 1952, pero foi bautizado en Forcarei de onde eran seus pais. En 1983 aprobou as oposicións por ciencias logo fixo a especialidade de galego e daba as clases nesa lingua. O seu último destino levouno ao instituto onde estudou, é dicir ao Valle Inclán, non podía estar máis feliz xa que despois de case 20 anos non tivo que volver coller o coche. Neste instituto estivo 18 anos ata que con 65 xubilouse, porque xa tiña o tempo de servizo e xa tocaba. Colabora con nós relatando as súas viaxes.
máis artigos
♥♥♥ síguenos ♥♥♥