Aínda lembras cando recalaches naquel edificio de aire tan señorial cunha presenza impoñente, propia da arquitectura de finais do XIX, e salferido de elementos modernistas, situado ao pé dunha vía pola que antano circularan vehículos e que nese momento era xa peonil, nun lugar privilexiado da cidade compartindo protagonismo co Pazo da Deputación e outros edificios nobres como o Goberno Civil ou o propio Concello e se todo isto non fose abondo adobío aínda contribuían ao seu engalanamento o parque máis importante da vila no seu lateral oeste, no leste as ruínas dun vello mosteiro e na fronte a alameda.
Como non ías lembrar a impresión que che produciu e o pequena que te sentiches alí parada diante da monumental entrada na que destacaban unhas descomunais escaleiras de mármore que accedían á primeira planta?
Impoñía enormemente todo aquel conxunto que semellaba querer engulirte coma o ser insignificante que eras.
Daquela non sabías que alí, entre as súas paredes, ían transcorrer moitos anos da túa vida, que aquel maxestoso edificio íase converter na túa segunda casa, na que pasarías case máis horas que na propia, porén naquel momento, no que apenas contabas con experiencia na docencia e no que aínda che restaba moito por aprender da vida, sentícheste abrumada e superada pola grandiosidade que emanaba daquela soberbia edificación.
Só levabas exercendo como profesora catro cursos, mais ningún dos centros anteriores se asemellaba en nada a aquel que agora tiñas diante, aquel que, tras aprobar as oposicións o ano anterior, se convertera no teu destino definitivo por puro azar, xa que á hora de elixir praza colocáchelo de primeiro, como puideches colocar calquera dos outros da cidade. Non sabías nada del, ou si, apenas que era un dos situados no centro da vila, e foi ese o finalmente adxudicado.
Lembras a súa estrutura labiríntica de enormes corredores e as xigantescas portas e fiestras das aulas, os altísimos teitos, o patio interior e as escaleiras que aparecían nos sitios máis insospeitados a un lado e outro da edificación comunicando as distintas plantas. Tempo despois soubeches que no seu momento cumpriran a función necesaria de separar rapaces e rapazas durante a ditadura, cando o instituto aínda era mixto. Mesmo contaba cunha escaleira de caracol pola que se accedía aos despachos dos distintos departamentos e que chegaba ao último andar.
Mais parte de todo este entramado tardaches en descubrilo xa que durante varios anos a túa vida académica transcorreu na planta baixa, que era onde se impartían os daquela denominados estudos nocturnos, mesmo a sala de reunión dos profes encargados de impartir esta ensinanza estaba situada tamén alí, no que en realidade era o despacho do xefe de estudos. A auténtica sala de profesores, que coñeciches meses despois, era unha sala enorme distribuída en dous grandes espazos con sendas mesas rodeadas de cadeiras e ata un recuncho con sofás e butacas; aquilo era outra cousa, pensaches, aínda que te sentías moito máis segura e protexida na túa minúscula saliña-despacho onde estabades como en familia nos escasos minutos que pasaban entre clase e clase e no limitado recreo dun cuarto de hora.
Pouco a pouco fúcheste afacendo ao teu novo destino e asumindo as novas rutinas que transcorrían de 18.20 a 22.30, o horario dos estudos de adultos durante anos.
Resultouche curiosa ao principio a xuventude da maioría do alumnado, que respondía á súa procedencia do diúrno tras esgotar todas as convocatorias admitidas para a repetición de curso, así que as aulas estaban cheas de repetidores, tripitidores e cuatripidores… que foran dar alí na maior parte dos casos por imperativo paterno ou materno, non porque quixeran estudar realmente. Ao seu carón si que aparecían adultos que desempeñaban traballos mal pagados e querían retomar os estudos abandonados anos antes, tamén mulleres que se dedicaran ao marido e aos fillos e decidiran continuar agora a súa formación; todos estes si que tiñan auténtico interese e querían estudar de verdade, malia as dificultades que isto lles supuña, ou ben polos seus horarios de traballo ou ben polo tempo transcorrido desde que estudaran por última vez, o que os obrigaba a superar as eivas que conlevaba en canto a rutinas de estudo e coñecementos esquecidos que se supuñan asimilados.
Alí, entre ese maremágnum heteroxéneo, coñeciches seres humanos que nunca esquecerías, deses que deixan pegada fonda, mais tamén outros que non che tería importado non coñecer nunca, aínda que afortunadamente estes últimos foron moitos menos. Tamén fixeches grandes amigos, amigos para toda a vida, entre os compañeiros de profesión.
Alí aprendiches a ser docente, algo para o que non te preparan na universidade, un labor que nunca remata, que segues aprendendo ata o último día, ata a última clase impartida trinta e dous anos despois de chegar ao centro.
Tamén aprendiches, aínda que esa aprendizaxe xa comezara un pouco antes, a desfrutar ensinando, algo que nun principio che parecera imposible que chegara a pasar, pero pasou, e canto botarías de menos despois esa inxección de enerxia e vitalidade que diariamente che proporcionaba o contacto co alumnado nas aulas! Cantas veces ese contacto, esa inmersión necesaria no traballo te axudara a superar pequenas crises persoais coas que ás veces batemos na vida!
Agora pasas por diante do maxestoso edificio e pensas nas innumerables historias que gardan as súas paredes, esas que envellecidas polo paso dos anos e polo desleixo das autoridades competentes reclaman atención urxente para poder seguir atesourando novos anacos de vida de novas xeracións de alumnos e profesores.
Charo Valcárcel Mato
Profesora de Galego
Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…
Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.
Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.
Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.
A muller xabaril de Fina Casalderrey
Golpes de luz
máis artigos
Actividades culturais do 2 ao 8 de Decembro por Ana Santos
by Ana | Decembro 1, 2024 | Actividades | 0 Comments
Actividades do 25 de Novembro ao 1 de Decembro por Ana Santos
by Ana | Novembro 24, 2024 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 18 ao 24 de Novembro por Ana Santos
by Ana | Novembro 17, 2024 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 11 ao 17 de Novembro por Ana Santos
by Ana | Novembro 10, 2024 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 4 ao 10 de Novembro por Ana Santos
by Ana | Novembro 3, 2024 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 28 de outubro ao 3 de Novembro
by Ana | Outubro 27, 2024 | Actividades | 0 Comments
José María Fernández Vázquez por Ana Santos
by Ana | Decembro 1, 2024 | Historias de vida | 0 Comments
Olga Martínez López por Ana Santos Solla
by Ana | Outubro 27, 2024 | Historias de vida | 1 Comment
Luisa Pan Martínez por Ana Santos Solla
by Ana | Setembro 22, 2024 | Historias de vida | 0 Comments
Anxo da Ferreira por Ana Santos Solla
by Ana | Xuño 23, 2024 | Historias de vida | 0 Comments
Marigel Pérez García por Ana Santos Solla
by Ana | Maio 5, 2024 | Historias de vida | 0 Comments
Víctor Pedreira Crespo por Ana Santos Solla
by Ana | Abril 14, 2024 | Historias de vida | 0 Comments
A guerra civil e a represión do maxisterio. O caso de Vázquez Grela por Marcos Seixo
by Marcos Seixo | Novembro 24, 2024 | Etnografía | 0 Comments
A Bisavoa por Manolo Gulías Márquez
by Colaborador | Novembro 17, 2024 | Literarias | 0 Comments
A xuventude, o gran tesouro por Jose Solla Casqueiro
by Colaborador | Novembro 17, 2024 | Fotográficas | 0 Comments