SÉTIMO CONTO: DÍA DOS SANTOS PRÓSPERO, OROSIA E LUCÍA

TERCEIRA FEIRA: O RAPAZ DE MILLARADA

O infortunio quixo cebarse nun mozo, para máis desgraza xa orfo de nai e pai, nacido no lugar de Fixó, parroquia de san Amedio de Millarada, concello de Forcarei.

Un día, sen el caer na conta, como acostuma a pasar sempre nestes transos, namorouse perdidamente dunha moza moi fermosa, limpa e ben posta, do achegado lugar de Malburgo na mesma parroquia de san Amedio de Millarada

Ela era, o que se di, de boa familia e vivía cos pais e dous irmáns máis pequenos.

Arximiro Moledo Fraiz, que tal era o nome do rapaz, pensaba asemade en casar coa doncela ó ter pasado un tempo prudencial de relacións.

O noivado entre os dous ían ben e non era cousa de que os veciños murmurasen, tanto podían facelo por se casar moi pronto coma por todo o contrario.

Ben se sabe, porque a memoria nolo acorda, que nas aldeas pequenas a xente logo ten que dicir…

Pero ocorre, que antes de que se decidira a tomar unha resolución definitiva e lle propuxera o casamento á afortunada moza –el era a xoia de entre os mozos da parroquia-, a casualidade, argalleira sempre, fixo que se atopase cunha tía del que moito tiña que dicir no asunto.

Chamáballe a xente que a coñecía: María a “Paxara” –non por mal, senón porque tiña o nariz coma se do pico dun paxaro se tratara-, e dicíase dela que era meiga.

Ese fortuíto encontro cambiouno todo.

A devandita tía, sen que viñera a conto, en canto estivo a seu carón, espetoulle estas palabras:

-Arximiriño, non te me cases coa Carmela. Non te podes casar con ela –tal era o nome da moza do raparigo-, non che convén, non che é muller para ti. Fíate do que che digo, meu fillo querido. Eu a ti ben sabes que non che podería mentir por nada deste mundo…

-¿Por que me me dis iso, miña tía? Sabes moi ben que a Carmela é a rapaza máis bonita da parroquia e seguramente do concello e a máis leda de todas cantas andan por aí. Ademais eu non ando con ela por brincadeira, quéroa de todo corazón.

-Fíate de min que son túa tía. Fíate de min. E aínda que non fora nada túa,  pola miña idade, que podería ser túa nai, tamén te deberías fiar. A experiencia váleche moito, meu fillo… Faime caso que teño moito máis camiño percorrido ca ti nestas cousas da vida…

Sen lle dicir en que basaba o seu xuízo tan negativo para Carmela, deixando a Arximiro coa palabra na boca, a tía dou volta e colleu camiño cara outro lado… ía a onde tiña que ir…

-Pero tía…

Arximiro, preocupado, como é natural, marchou para a casa na que vivía, foise cavilando coa cabeza dándolle voltas ó que lle acabara de dicir a súa parenta máis cercana.

Non lle comentara ningunha mala acción sobre a muller que tanto lle gustaba, pero sen embargo víase ben ás claras que non quería que casara con ela. ¿Que razóns podería ter súa tía para lle dicir iso?

Sabía, por outra parte, dos rumores que corrían pola bisbarra sobre as actividades da irmá máis vella de súa nai, sabía certamente que lle dixera o que lle dixera sobre Carmela, non o ía a enganar, algo tiña que haber para que non lle gustara a rapaza.

Pero tampouco podía entender porque non lle dixera algunha razón de peso, se era que a había, para tratar de convencelo de que deixara á moza.

Ó outro día do encontro, cando ía a tornar a auga dun prado, casualmente atopouse outra vez coa mesma súa tía no adro da igrexa parroquial e cara ela se dirixiu:

-Tía María, ¿por que me dixeches que non me convén a Carmela sen te explicares nada? Deixáchesme cun desacougo tan grande que non podo comigo, non puiden durmir nada en toda a noite pensando no que me dixeches e en porque mo dixeches.

-¡Mira! non cho debería dicir, e ti xa me terías que ter obedecido indo onda a Carmela e dicíndolle que a deixabas. Pero como aínda non fixeches tal cousa, polo respeto ós nosos mortos que hai enterrados no sitio en que estamos agora, e porque levamos o mesmo sangue nas veas, voucho a preguntar por unha soa vez. ¿Queres saber de certo toda a verdade? ¿Queres saber porque te avisei?

-Quero, si señora, non lle deas máis voltas –contestoulle o sobriño sen pensalo dúas veces pondo o corpo en tensión e o papo para fóra coma se dun galo de pelexa se tratara.

-¡Ben! Se é así, entón hoxe, alá pola media noite, vente ata a miña casa. Ben sabes que é a túa sempre que o desexes e non dubides tampouco nunca de que alí sempre estarás ben acubillado. Hoxe á noite cando veñas terás a explicación que tanto estás desexando…

Ditas estas palabras “Paxara” e sobriño separáronse no mesmo lugar do adro onde se atoparon.

Despois de estar cavilando ó longo de todo o día sobre que sería o que lle podería contar a irmá de súa nai, á media noite encamiñouse para a casa dela. Ía moi ben abrigado pois caía daquela unha forte xeada. Polo camiño non se atopou con veciño ningún.

Chegado Arximiro á casa de súa tía María, esta colleulle o abrigo e a bufanda que levaba postos, colgoullos detrás da porta da entrada e mandouno sentar á beira da lareira que daquela tiña un bo lume.

Ofreceulle unha cunca do caldo sacado dun pote que estaba pendurado da gramalleira pero Arximiro rexeitouno dicindo que non tiña fame; polo cheiro que soltaba pareceulle que estaba acedo e el aínda non facía moito que ceara.

-Tía sabes que non veño aquí para comer o caldo por ben que o fagas, cóntame agora –díxolle impaciente-, o que me teñas que contar. Ando degoirado por culpa do que me dixeches e non me acabas de explicar. Parece coma se me meteras o demo no corpo e me estivera premendo e rillando nas tripas.

-Non me digas iso, apazuga un pouco, rapaz. Non teñas tanta présa que a noite é longa. Tómate logo un vasiño de viño xa que non queres o caldo. Estoute vendo medio decaído e este viño eche bo para o corpo e para a alma, verás como logo che levanta o ánimo.–mentres isto lle dicía ó rapaz, colleu unhas achas de leña no anllar e botoullas ó lume.

Durante un bo anaco de tempo tía e sobriño falaron das súas cousas, pero de nada relacionado con Carmela. María a “Paxara” non quería deliberadamente entrar no tema que traía a Arximiro a mal vivir.

Arximiro, a face ben colorada, despois de beber outro par de vasos de viño de tinto do Ribeiro ben acugulados, empezou a sentir un forte sopor.

Coa cabeza quente polos efluvios e os longos tragos que lle botou ó viño animado pola “Paxara”, non puido aguantar sen que os ollos se lle pecharan e alí mesmo, na lareira da casa, quedouse durmido coa cabeza apoiada no regazo de súa tía o mesmo ca se de un meniño se tratara.

A carballeira da revolta

Semellaba que todas elas estiveran tolas. Vendo as parvadas ás que se dedicaban non era fácil saber que diaño era o que facían alí todas aquelas mulleres.

Arximiro, ó mesmo tempo que observaba aquel estraño e esperpéntico espectáculo, estaba atento ás cancións que cantaban sen entender nada do que dicían.

Nunha especie de madeiro con apariencia de banco posto na herba, situado un pouco máis próximo a el, estaban sentadas tres vellas sen dentes, todas engurradas. Núas como Deus as trouxo ó mundo parecían acartonadas. Estas non facían máis ca rirse sen parar e aplaudirlle ás mozas. Eran momias batendo as mans con tremendo entusiasmo.

Detrás das vellas, entre as danzantes e elas, puido ver, se ben medio na penumbra e con dificultade, ó demo coa barbiña de chibo e os cornos retorcidos que saltaba sen parar. Era un macho cabrún posto en dúas patas dando botes coma un perturbado mental.

Unha daquelas mulleres, unha das de máis idade de entre as que estaban bailando naquela barafunda, era súa tía María a “Paxara”.

Tan pronto como puido, non obstante tremendo co medo que o embargaba, acercouse canto era posible acercarse a ela e preguntoulle a berros:

-¿Que é o que me está pasando? ¿Que é o que pasa aquí?

A tía, que veu ó pobre do home con pinta de medio apaiolado, acariñouno como se acariña a un neno pequeno e continuou bailando coas compañeiras sen lle facer caso ningún.

Entón, xirando a cabeza cara outro lado, foi cando se decatou de que unha moza que botaba unha afiada lingua, tal coma se fora unha cobra, e que facía cara el xestos de burla, era Carmela. A moza pola que el se derretía estaba alí ríndose del.. Pensou daquela que se estaba volvendo tolo…

De súpeto todo parou, o demo fixera unha sinal cunha man e tódalas mulleres sentaron ou axeonllaron darredor súa nun extraño e sobrecolledor silencio.

Para Arximiro estaba claro xa o que pasaba. Aquela era unha reunión ou unha celebración das meigas do contorno co  seu amo. Era un sabbat. Iso era alomenos o que a el lle parecía.

Os oídos zoábanlle pero aínda así acertou a escoitar como lle dicía o demo ás súas discípulas:

-Agora imos dar un repaso ó que fixestes nestes últimos tempos. De unha en unha ides explicar as vosas actuacións dende a última reunión que tivemos para que as demais se enteren das maldades que fixestes.

As meigas, emocionadas, empezaron a falar todas atropeladamente –pese a que o demo dixera de unha en unha-, co que o pobre Arximiro case non foi capaz de entender nada, pero si lle comprendeu ó demo, no medio de todo aquel tremendo barullo, que o premio para aquela que consideraran que fixera o traballo máis malévolo sería fornicar con el.

Daquela estábao facendo coa súa Carmela…¡Mala chispa os comera ós dous!

Sen el desconfiar tan sequera con que mala muller se fora a tropezar. Que a tempo o avisara súa tía… Estaba claro que a súa salvación fora ver aquel arremedo de aquelarre.

Á mañanciña espertou co frío pero co corpo todo suoroso na cociña da casa da tía. Beliscouse para ver se estaba vivo e, véndose só, levantouse do asento no que estaba tombado. Chamou a berros por súa tía dentro da casa pero ninguén contestou ós seus laídos. Sen demorarse colleu o gabán e maila bufanda que estaban colgadas detrás da porta da entrada e púxose fóra.

Xa na casa propia e dende que se puido recuperar de tan extrañas sensacións como tivera, aínda non sabendo moi ben se todo fora un soño ou se vira na realidade toda aquela horripilante comedia, con tódalas dúbidas do mundo encima de si, non sabendo que facer, decidiuse a ir a traballar ó campo coma tódolos días.

Todo ese día e ó seguinte Arximiro estivo cunha terrible excitación de espíritu, non podía consigo cos nervios que o atenazaban…

Ó solpor do outro día máis, regresando outra vez do traballo do campo, atopouse de fociños coa moza que ata daquela tanto lle gustara.

A Carmela posta fronte a el díxolle:

-Para dicirme sempre que estás enguedellado de min e que che gosto tanto, xa hai logo tres días que non te deixas ver… ¿Por que non te vés comigo á pandeirada que hai esta noite en Berrozo? ¿Ou é que che pasa algo? Asegúroche que ei de estar agarimosiña contigo, non as ter queixa ningunha, xa verás…

-Non che vou poder ir, encóntrome moi canso, esta noite pasada durmín moi mal. Soñei que eu só cortaba tódolos carballos daquel outeiro de alí arriba, quedei baldado coma se de verdade o tivera feito –contestoulle sinalando cara a carballeira onde vira bailando ás meigas en coiros facía dúas noites-, ademais, pola cor que ten o ceo parece  mesmo que vaia asolagar e a min gustoume sempre andar enxoito.

Carmela, despois de escoitar estas falas, sospeito de Arximiro, el debía saber algo da reunión ocorrida na carballeira ¿Senón a que viña aquela historia de cortar os carballos onde elas fixeran o seu aquelarre?

Ollouno de esguello e o mozo apartou a vista da dela… Pareceulle coma se el lle tivera medo… Non había dúbida, Arximiro sabía algo…

Despedíronse e cada un foise polo seu lado …

Arximiro, sen volver a vista atrás apuraba o paso a medida que se ía separando de Carmela, por se as moscas ía facendo a figa cos dedos das dúas mans.

Carmela, a meiga, marchou cavilando ¿como podería el saber nada da carballeira? ¿Referiríase a ela por casualidade? ¿Non llo contaría súa tía…? Hai iso non… Isto era imposible senón que lle faltara ó xuramento de fidelidade ó demo… Tódalas meigas tiñan prohibido, por mandato do seu señor, falar das actividades ás que se dedicaban, e María –pensaba Carmela- non era das que fallaban ó xuramento.

Aquela noite, na cama, o pobre desgraciado espertou suoroso. Acordou serían as dúas da mañá cheo de nervios e máis asustado ca nunca. Tiña a sensación de que alguén lle apertaba a gorxa e case non podía respirar.

Cando botou a man ó pescozo atopouse con que agarraba unha pequena cobra que tiña medio enroscada arredor del, seguramente a cobra subira da corte das vacas ata a habitación –ó parecer esa especie de cobras entran nas cortes para mamarlle nas ubres ás vacas e sacarlle o leite.

Con determinación agarrouna ben agarrada cunha man pola parte de atrás e sen pararse a meditalo, zapateouna con xenio contra a parede da habitación en repetidas ocasións esmagándolle a cabeza contra ela. De seguido, abrindo a fiestra, tirouna con forza para a eira da casa, co rebote caeu á beira do camiño.

A continuación, saíndo da vivenda, foise quitar a viscosidade que lle parecía que tiña nas mans á pía do lavadoiro da roupa. Tanto asco lle daba a cobra que as lavou con alcohol do que tiña reservado para botarse na cara despois do afeitado.

Como debido ós nervios que se lle puxeron non podía conciliar o sono, despois de estar canso de dar voltas na cama, foise vestindo sen présa, esperando o amañecer.

Ó saír para fóra da casa, polo abrente, non veu a cobra tirada no chan da eira. Tampouco lle daba importancia ó feito de que xa non estivera alí. Estaba seguro de que a matara. O máis probable era que calquera veciño que pasara polo camiño, antes de sair el, a vira e a quitara do medio dándolle unha patada…

Colleu as ferramentas que usaba no campo e coma un día calquera da semana, encamiñouse ó traballo que tiña pendente de facer nunha das fincas da súa herdanza.

Ó pouco tempo de ir polo camiño cavilando nas súas cousas, aínda ben non se alonxara da casa, atopouse cunha veciña que encarándoo lle dixo:

-Polo que vexo non o sabes…¿Ou? Senón a esta hora non irías traballar… digo eu…

-E logo ¿que é o que tiña que saber?

-Xa vexo que non o sabes… A túa moza, a Carmela, morreuche esta noite vindo da foliada que fixeron en Berrozo. Agora mesmo acaban de chegar co seu cadáver á casa dos seus pais.

Ó parecer, a eso das dúas da mañá, viñan varios mozos e mozas de volta da festa, e ó pasar por alí, pola carballeira da Revolta, no outeiro, esvarou nunha pedra húmida no momento no que cruzaba polo portelo e caeu contra un penedo. Foi un accidente con tan mala sorte que se abriu a cabeza contra el e rompeu os miolos. Segundo din os outros que a acompañaban, xa quedou morta no sitio…

Arximiro, sen poder evitalo, e pola coincidencia das horas, relacionou o feito de machucarlle el a cabeza a cobra coa cabeza fendida polo golpe que se pegara Carmela. Pero librouse ben de comentarllo a ninguén daquela e en todo o tempo que lle quedou de vivir neste mundo.

Con súa tía nunca máis falou do tema…

Dous anos despois destes sucesos Arximiro Moledo Fraiz fixo un bo casamento cunha mociña de Vilar.