Os turistas chegan a Praga atraídos pola foto de Kafka que todos nós levamos no fondo do inconsciente, caso de que o teñamos, con permiso de Freud: un mozo vestido moi elegante, cun sombreiro de Magritte á moda do dezanove, século mítico onde os haxa; andando polas rúas estreitas e empinadas, ou mirando de fronte cos seus ollos acesos acesos coma o lume, abertos ao asombro, tan romántico todo. Mais non perdoa o tempo, e a inflación tampouco, aínda que nas cidades caben todos os soños, para que cada quen vexa o que a ver viña. Non traizoan as viaxes vellas expectativas: Franz Kafka lives in Prag! xa o din as camisetas, e todos tan contentos como Franz certa noite que escribiu A Transformación –ou Metamorfose- dunha única sentada, toda a noite en vela e logo foi traballar. A dicotomía dun doutor en leis, empregado modelo da Mutualidade de Seguros e Accidentes Laborais; o espanto na noite, a respectabilidade burguesa no día, unha dobre vida como a de calquera non sendo pola fama póstuma e indebida, se é que nos atemos ao seu testamento, onde pedía lume para toda a súa obra.
Así os turistas comezamos todos o víacrucis místico ao pé do cabalo do rei Wenceslao, praza de igual nome aínda que ser non é praza, antes rúa. Václavské námesti, Wenceslao por Václav, non che é tan doado como no galego. Sanxenxo-Sanjenjo, lo entiende cualquiera, que ganas de armala teñen estes checos. Vltava-Moldava aínda peor se cadra, por sorte só teñen un río praguense; e así andamos arreo do Václav á ponte de Carlos, ou Karlov most, de arriba a abaixo, ou de abaixo a arriba. Preciosas canellas todo artesanía decoración flores cristais de Bohemia vitrais modernistas cafés belle epoque de inmensas terrazas todo arte primores teatros e tendas belos edificios nun parque temático ad maiorem gloriam dos tour operators e do Romantismo. Como temos présa de consumir tanto monumento único e tanta beleza non nos queda tempo pra deitar os ollos no ludre que abeira este río de xente e de loxas, nin unha soa foto instantánea vella de espantos e medos antigos e noxos vellos coma a especie nosa antes do turismo.
Non hai paradisos non sendo os perdidos non para Milena, para o vello Oskar, ou Hermann ou Max, quen teñen abondo con aturar mecha até a fin do día e que veña outro non peor, nin tempo de ollar tantas fermosuras que Praga atesoura.
E vaia por eles, que digo que os vin con estes meus ollos, como tamén viron as pedras que o Franz cos seus pés andaba. Van catro instantáneas reais como a vida para ilustración e coñecemento.—Mala rabia te coma! A rapaza é loura e esguía. Se cadra chámase Milena, mais nunca leu a Kafka nin sequera tivo ocasión de ir á escola, naceu tarde de máis para a escola co muro caído, carne de emigración. Vén dun lugar afastado da Ucraína ou da Estonia, ten dezaoito anos e xa o viu todo, e viu pouco bo. Na estación do metro de Pankrat dous policías terman dela, que se retorce cuspindo cara a un mozo de cabelo longo de cor de acibeche e cadeas de ouro dezaoito carat, suxeitado na outra punta do vestíbulo por máis homes de uniforme. A rapaza preme o seu ventre dorido, maldí, o home reméxese tentando desasirse das alxemas, refrega as pálpebras abrasadas polo aerosol. —Desta mátote, puta! Milena faille a figa cos dedos, os madeiros arrástrana escadas arriba. Nun recuncho pé da esqueira mecánica aboia o bote de spray que a meniña agredida vén de baleirar nos ollos do proxeneta, muda metálica testemuña batida couce a couce polas multitudes andanadas repetidas de turistas como ondas dun mar embravecido mandas sucesivas apuradas por deixar o extrarradio pouco beautiful para chegar canto antes ao centro máxico very nice onde as instantáneas kodak sorrín en todos os recantos.
—Ergue, cacho cabrón! –brada o policía mais o vello Oskar, bébedo e suxo apenas acerta a suxeitar o banco na rúa Havelská tan pertiño era do mercado das flores que xa recolleron pero cae o solpor e os borrachos acoden coma noitaregas a estragar as fotos e non pode ser, non. —Oskar, arriba! berra o axente, que lle sabe as mañas. O Oskar asente, pero non é quen, ergue malamente, precario alzamento. Oskar cae a terra, xa non le a Kafka aínda que o leu e mesmo sabía quen era Oskar Baum, porque foi libreiro; non están os tempos para sentimentalismos o madeiro espétalle un couce no fígado mentres se asegura que ningún turista ande cerca, coidemos a imaxe e como nin por esas o vello amaga esmendrellado de novo na lousa rebozado ben no seu mesmo vómito que se debe limpar axiña, o vello cotroso e a tascada estragarán moitas fotos seguro hai que facer algo. O axente chama, chegan os reforzos que limpan e arrastran o borracho dentro dun carro noviño que anda a baterías a hostia de ecolóxicas, e non dura todo nin sequera o tempo de abrir o obxectivo; se eu non o vise tampouco o crería.
E xa unha enxurrada de novos turistas vista ao fronte, ar, recén enfornados nos tesouros do Muzeum enfilan cara a Karlova e varren o rastro daquel lixo humano. Mais Hermann non é Hermann Kafka precisamente apoucado teutón que non prototipo non rexo nin forte nin dominador só un nadainiña ao que ninguén fai caso non vai ascender alto coma o xefe que fachendea en U Trén a terraza guai dun vello vagón carrilano que andou na guerra, o xefe do Hermann andar non andou pegando tiros reais, si na guerra bancaria conquistando mercados na apertura do leste en plena blitzkrieg financeira é un tabeirón que aínda no tempo de lecer ensina aos subordinados como hai que tratar a esta grea podre diante dunhas xarras de cervexa pilsen así que insulta en correcto alemán ao pobre pringado de pintor da rúa que fai seu retrato e o coitadiño di a todo que si, e segue en ascenso a boa brincadeira —A que es un xumento? A que só valedes para comer merda? –espeta o band leader, rinse os acólitos de gana e tamén Hermann, non vai rirse calquera ofende ao xefe. Non sendo que Hermann rise e sofre porque se decata de que o coitado artesán si entende e que fai que non entende coma o mesmo Hermann, quen nunca fará carreira non entende o noxo nun mundo global pecata minuta; os dados macroeconómicos van coma foguetes tamén os turistas, a que perder tempo?
O de Max é un grao máis da infamia ou un grao menos, segundo se mire só é un mercenario que ten que comer de algo e se el non apreta o gatillo outro vai facelo, non é? Pois entón Max corre tras do ghicho por aquelas canellas que non che son tan limpas nin tan transitadas coma as de Josefov ou as de Malá Strana. Como Max ten présa nunca saberemos se sabe quen foron Max Brod ou herr K mais a promenade non dá para máis tampouco a carreira tras do interfecto que foxe pola súa vida liscando polas calellas dun laberinto infindo fuxindo dunha sentenza mortal que non admite recurso. E corre Max tras del corren os seus colegas cans encirrados dentes do nove curto acurralan diante da canle o coello tras el o ludre do río suxo a morte diante ergue as maos e tenta falar aínda e morre de morte cuspida polos canos negros pistolas alugadas a tanto alzado a peza e esvara ao río precioso río encorado na Kampa pequena Venecia de tempo agachado que agachou sempre mortos no Moldava-Vltava ou romántico Moldava-Vltava asegún. Non hai testemuñas do feito nin causas non para Max e os seus colegas só é un traballo coma outro calquera unhas cantas liñas que ninguén vai ler na páxina catro dun xornal, nin caso nin tempo de ler ou ver que somos turistas e os turistas só miramos monumentos e tendas, se cadra aínda lemos a Kafka, xa postos.
E porén Kafka si que miraba e vía viu todo por nós nos seus longos paseos da casa ao escritorio ou do café ao Castelo, seino porque mo dixo el na última fotografía a definitiva, un retrato na praza do concello da Cidade vella a foto imposíbel que os turistas soñan a Praga deserta sen terrazas nin tendas, nela un home apenas de pé fronte a nós pero non nos mira ve a través nosa coma de vidro ou fume que outra cousa non somos e xa non podemos ollar os seus ollos a mirada de Franz que sobrecollía, aqueles espellos negros das pupilas os que apreixaron o horror do mundo e o fecharon na tinta dos libros os libros dos que todos falan e poucos entenden porque entender doe como respirar cos espasmos da tise como doe a vida, sabede. Non vemos os ollos nin o rodea a negrura porque nunca a negrura está na paisaxe. A negrura está dentro.
Ramón Caride Ogando
Profesor de Bioloxía, escritor
Ramón Caride Ogando naceu en Cea, Galicia, en 1957. Estudou Bioloxía na Universidade de Santiago de Compostela e traballou como profesor de secundaria. É un prolífico escritor que cultivou diversos xéneros como a poesía, a narrativa para nenos e adultos e o ensaio. Escribe en galego, e a súa primeira obra narrativa publicouse en 1990, “Os ollos da noite. Algunhas das súas obras traducíronse ao castelán como Perigo vertical, O futuro roubado, Ameaza na Antártida ou O frío azul. Pola súa produción de literatura infantil e xuvenil, o autor galego foi recoñecido co Premio Merlín. Tamén se fixo con premios como “Risco ou Café Dublín”, polas súas novelas. É un dos fundadores da revista A Santa Compaña de Cambados(segunda época) e colaborou como columnista en El Mundo, Faro de Vigo ou O Correo Galego.
“No 2017 xubilouse do ensino formal, da escrita por agora aínda non”
máis artigos
♥♥♥ síguenos ♥♥♥