PONTEVEDRA: RUEIRO RE(de)TALLADO
1. SEBASTIÁN GONZÁLEZ GARCÍA-PAZ
A historia de cada vila e cidade vaise escribindo paso a paso. Nese devir do tempo hai feitos e persoas que deixan a súa pegada e quedan retallos nas rúas e lugares que, na meirande parte das ocasións, pasan desapercibidos aos paseantes e veciños. Coñecer a nosa intrahistoria axuda a saber mellor quen somos como persoas, vilas e cidades.
Nesta sección que hoxe inauguramos, queremos facer presentes esas pegadas pasadas que atopamos nas rúas de Pontevedra.

Permítome a licenza de inaugurar a sección coa placa que, na rúa Castelao, lembra a Sebastián González García-Paz, o meu tío Tano.
Naceu en Pontevedra o 26 de maio de 1908, fillo de Bernardino González e de Ceferina García, e irmán de Daría e Enrique (meu pai).
Estudou no Instituto de Pontevedra, onde trabou unha amizade que perdurou toda a vida con Antón Fraguas. Xuntos crearon naquela primeira etapa, sendo aínda moi novos, no 1924, a Sociedade da Lingua (SDL). Rematado o bacharelato, continuou estudos de historia na Universidade de Santiago, onde se licenciou con premio extraordinario e foi bolseiro da Xunta de Ampliación de Estudos en Francia e Alemaña. Doutorado en Madrid, investigou a cultura castrexa, acadando a praza de profesor de arqueoloxía e historia da arte da Universidade de Santiago.
Participou intensamente na actividade intelectual, cultural e política do país como membro activo das Irmandades da Fala, do Partido Galeguista e do Seminario de Estudos Galegos, do que foi secretario xeral. Concelleiro na corporación municipal de Santiago que presidiu Ánxel Casal, a súa traxectoria política e cultural en Galicia quedou truncada co golpe de estado de 1936. En 1940 foi inhabilitado polo réxime franquista cunha sanción de inhabilitación total, seis anos de desterro a máis de 200 quilómetros de Santiago e 5000 pesetas.

Placa conmemorativa no costado do Hotel Rías Baixas, na rúa Castelao
Exilouse en Porto Rico, onde foi acollido en casa de familia materna, na que tamén vivía a súa curmá segunda, Manuela Lamela, coa que casou en 1941 e coa que tivo tres fillos, Sebastián, Juan Manuel e Maripí. Volve a casa por primeira vez do exilio en 1953 como cidadán estadouniense.
En 1939 comeza a impartir clases na Universidade de Porto Rico, na cátedra de historia da arte, e xa no 1943 foi nomeado decano da Facultade de Humanidades, cargo que ocupa ata 1962. Na universidade coincide con Juan Ramón Jiménez , Cristóbal Ruíz, Eugenio Granell e Pedro Salinas. Con todos eles mantivo amizade e conversas. Obras de Granell e Cristóbal Ruíz adornaron as paredes da súa casa de San Juan e hoxe, algunha delas, honra a vivenda da súa neta, Magda Mari, en Nova Iorque.
Seguindo a liña dos movementos culturais nos que participou en Galicia, en Porto Rico impulsou o Teatro Universitario, complementado co Teatro Rodante, replicante de La Barraca de García Lorca, o Coro, o Museo da universidade e o Centro de Excavacións Arqueolóxicas. Creou o Seminario de Estudos Portorriqueños que, como sinala Antón Fraguas: “Non se escapará a ninguén o paralelismo co seu antigo Seminario de Estudos Galegos, onde se traballaba, guiados por el, na recolleita de materiais con esa pacencia que fai falla, prescindindo da presuntuosa nombradía.”
Foi nomeado senador vitalicio do Senado de Porto Rico.
O edificio da Facultade de Humanidades do recinto de Río Piedras da Universidade portorriqueña leva o seu nome.
Faleceu en Pontevedra o 5 de agosto de 1967. O Museo de Pontevedra é depositario de parte dos seus traballos.
Os seus fillos manteñen unha fonda relación con Pontevedra e coa familia paterna. A súa personalidade e o enorme afecto que lle profesaban os seus irmáns fixo mella en toda a nosa familia que reivindicamos con orgullo o seu nome e o seu labor en Galicia e Porto Rico.

Sebastián González García-Paz nas excavacións de Santa Tegra (1930)
A información para elaborar esta pequena reseña é emprestada da memoria familiar , do Consello da Cultura Galega, do libro de memorias de Tuco Cerviño, Un taxi verde e un concerto, e de número 21 da revista Grial, no que Antón Fraguas publica un artigo sobre Sebastián González.

Peque González Novoa
Profesora
Son Peque González Nóvoa. Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación.
No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.
Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo.
máis artigos
Actividades culturais do 23 ao 30 de xuño por Ana Santos
by Ana | Xuño 22, 2025 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 16 ao 22 de xuño por Ana Santos
by Ana | Xuño 15, 2025 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 9 ao 15 de xuño por Ana Santos
by Ana | Xuño 8, 2025 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 2 ao 8 de Xuño por Ana Santos
by Ana | Xuño 1, 2025 | Actividades | 0 Comments
Actividades culturais do 26 de maio ao 1 de xuño por Ana Santos
by Ana | Maio 25, 2025 | Actividades | 0 Comments
Foliada de Nadela por Pilar Braga Crespo
by Colaborador | Maio 11, 2025 | Música | 0 Comments
Xota de Presqueiras-Forcarei por Pilar Braga Crespo
by Colaborador | Febreiro 9, 2025 | Música | 0 Comments
Nacionalismo Gallego. nuestra afirmación regional por Pilar Freitas
by Pilar Freitas | Xuño 22, 2025 | Etnografía | 0 Comments
Preparando a representación por Isidro Cortizo del Río
by Isidro | Xuño 15, 2025 | Artísticas | 0 Comments
Propiedad privada por Vicente Méndez González
by Colaborador | Xuño 15, 2025 | Literarias | 0 Comments