Camiñas de vagar cativada polas cores, olores e sabores que emanan das canellas labirínticas da medina, polo algareo da xente que, coma ti, vén e vai observando a infindade de pequenos postos de venda que ofrecen todo tipo de produtos, especialmente aos engaiolados visitantes foráneos abrumados pola enorme diversidade de mercancías que desfilan ante os seus ollos.

Deteste a admirar unha tenda de especias sabiamente colocadas en pequenos recipientes circulares ofrecendo unha estudada combinación de cores que dificilmente pode pasar desapercibida, un agasallo para a vista e o olfacto. Uns pasos máis adiante, tras parar noutros postos de cerámica, coiro e froitas, atopas a espectacular entrada dunha das trescentas mezquitas que se encontran no interior da medina; desafotunadamente só os musulmáns teñen permitida a entrada para a oración. Tamén descobres os riads, as casas tradicionais marroquís que se utilizan como hospedaxe, co seu patio interior arredor do cal se sitúa a vivenda, en xeral con distintas terrazas e alturas; as medersas -escolas de Corán- pouco accesibles aos turistas e, tras un longo percorrido por quilómetros de calellas, o gran curtidoiro Chouwara que se pode divisar desde unha zona elevada na que se atopan xa os distintos produtos fabricados coas peles resultantes do proceso de lavado, tinguido e secado ao que se someten previamente na multitude de fosas nas que ducias de curtidores traballan sen descanso.

O percorrido pola medina é coma unha viaxe no tempo, coma se, de súpeto, tras atravesar os fermosos arcos de entrada, o reloxo atrasáse varios séculos e ti apareceses alí convertida en espectadora privilexiada de semellante prodixio.

Despois de case tres horas andando sen apenas deterte ficas esgotada e un pouco agobiada polo boureo e a enxurrada de xente que vén e vai; por iso decides dar por rematada a visita.

Moitas imaxes deste día van ficar retidas na túa retina, sen dúbida, e coándose no medio delas as dos centos de gatos que pululaban por todas partes coma un elemento necesario que adobiaba o conxunto. Recoñeces que che resultou difícil conter o desexo de acariñalos, mais a prudencia impúxose finalmente .

Fez é unha das grandes cidades de Marrocos e a súa medina unha das máis impresionantes e extensas do mundo árabe (7.500m²)

A viaxe de Fez a Volúbilis (ruínas dunha cidade romana) vaite achegando ao Atlas Medio con parada en Mulay Idris, pequena vila situada nun outeiro, na que o coidado e a limpeza brillan pola súa ausencia, malia ser lugar de peregrinaxe ao albergar o Santuario de Idris I, fundador da Dinastía Idrisí, inaccesible para os turistas. A imaxe máis fermosa da cidade é a que obtés desde a distancia, percorrendo a pé o camiño ata as ruínas, no cal te cruzas con varios campesiños a cabalo de burros e mulas cargados con produtos da terra. A verdade é que a omnipresencia destes animais usados como medio de transporte e carga nas vilas marroquís que visitas é o común e fai que acudan á túa mente lembranzas da nenez nas que na túa pequena aldea do rural galego tamén se usaban dese xeito, hai xa moitos anos.

Baixo un sol inclemente chegas a Volúbilis e ficas abraiada coa extensión que ocupan as ruínas e que dan idea da grandeza e trascendencia que debeu ter no seu momento este asentamento romano no que aínda se poden admirar impresionantes mosaicos e termas nos restos dalgunhas casas; tamén O Capitolio, a Basílica ou os muíños de aceite pertencentes á época púnica, xa que antes dos romanos foi habitada polos cartaxineses. Averiguas que na época de maior esplendor chegou a ter 20.000 habitantes.

Alí, baixo o Arco de Caracalla, deteste a admirar a paisaxe do fermoso val no que está situado este tesouro arqueolóxico.

A viaxe ata Meknés permíteche gozar das vistas que ofrece a un lado e outro da estrada este amplo territorio ao pé do Atlas Medio, totalmente cultivado e no que destacan as enormes extensións de oliveiras. O azul do ceo e as distintas tonalidades de verde dos campos e das árbores coas montañas do Atlas ao fondo é todo un luxo para a vista!

Meknes é unha das cidades imperiais de Marrocos, rodeada dunha espectacular muralla e arcos de entrada que para a túa desgraza atópanse en restauración ao igual que outros puntos de interese turística, co cal conclúes que se fai necesaria unha segunda visita cando o traballo de recuperación teña rematado. Aínda así pódese apreciar a súa beleza e o constante buligar das súas rúas e da medina converténdoa nunha cidade chea de vida.

As noites na terraza do fermoso riad no que te hospedaches, os espectaculares almorzos e a chamada a oración (adhan) do almuecín, acompañada nalgunha ocasión polo canto dos galos que saudaban xa o novo día, constitúen parte desas pegadas indelébeis que, de seguro, han ficar en ti unha vez rematada a viaxe.

A chegada a Azrou e Ifrán supuxo o encontro coa zona montañosa do Atlas Medio, co frío, coa neve, coa chuvia converténdose en neve a medida que a furgoneta devoraba Km. cara ás zonas máis altas. As folerpas batendo no parabrisas, a euforia apoderándose de ti ao descubrir a máxica estampa do bosque nevado. A visión dos monos de espesa pelaxe baixo a neve, agardando polos cacahuetes dos visitantes, ou arrebatándollelos dos petos. Os teus pasos buscando manterse firmes nun solo irregular cun leito de follas, garabullos, pólas e pedras que formaban parte do percorrido circular da ruta polo engaiolante bosque de cedros.

Silenzo e natureza, auténtico privilexio.

E chegas a Aguelman onde se atopa o lago de Aguelmame Sidi Ali de augas cristalinas dunha cor esmeralda que resalta no medio da aridez dourada predominante, salferida, iso si, de sabinas milenarias e rabaños de ovellas. Este lago atópase na provincia de Khenifra, que pertence á rexión de Meknès-Tafilalet, e está rodeado de montañas. A túa visita á zona non se limita a admirar a paisaxe, chegas co propósito de coroar un dos cumes de 2734 metros de altura. Podes experimentar a dificultade do ascenso, os teus pasos inseguros no medio das pedras que alfombran a ruta, o desnivel cada vez maior e a vista atrás asombrada ante a beleza que ofrece a visión do lago desde as alturas, o efémero descanso ao lado da sabina milenaria e por fin a chegada á cima.

Sensacións cruzadas de placidez, esgotamento e orgullo tras ser quen de coroar.

Deixas o Atlas Medio, deixas Marrocos coa maleta cargada de experiencias novas e momentos inesquecibles de ceos azuis, de luz, de neve, de frío, de calor, das chamadas á oración dos almuecíns, das medinas, da súa saborosa gatronomía, dos fermosos riads, dos contrastes da paisaxe, das súas xentes…

Deixas Marrocos co propósito de volver.