“O paraíso dos inocentes” por Charo Valcárcel

“O paraíso dos inocentes” por Charo Valcárcel

Gustaríame comezar destacando o que o propio autor e outros, entre os que se atopa o xurado do Premio Torrente Ballester, comentaron sobre a novela e que opino que actúa como a mellor carta de presentación que, de seguro, xa captará o interese dos posibles lectores aos que diriximos esta recomendación.

A mellor explicación do que é a novela, de como naceu e do que pretende faina, como non, o propio autor nunha entrevista concedida a La Voz de Galicia no 2020:

 “O libro naceu en marzo do 2016, cando fun a Bruxelas a visitar á miña filla pequena. Catro horas despois de estar no aeroporto produciuse o atentado terrorista. Fíxome reflexionar e impresionoume moito a consternación que se vivía na cidade. Emparello esa historia coa guerra de Siria, concretamente na cidade de Alepo, que estaba dividida en dúas. Por un lado o bando do réxime e por outro, o rebelde. Contactei cun refuxiado que chegou a Europa e contoume a súa historia, que era terrible. Un home que traballaba como químico e cando lle chegou a notificación para participar na guerra decidiu fuxir. E tamén expoño a visión dunha xornalista que informa do conflito desde dentro. As historias acaban confluíndo, e trato de expresar como a guerra causa nas persoas uns efectos devastadores.”

inocentes

Con esta novela gañou Riveiro Coello a XXXI edición do  premio Torrente Ballester de narrativa ex aequo coa novela de Alex Alonso: Crónica denigrante.

 No caso da novela que nos ocupa o xurado fixo constar que se trata dun texto:  “no que se reflicte a actualidade na forma en que reconstrúe as viaxes e a vida das persoas refuxiadas en dous escenarios: Siria e Europa, reflexando moi ben a súa dramática situación”.

O fallo fai constar tamén que a obra “conecta coa realidade multicultural de Europa cunha historia na que resalta a personaxe infantil de Karim que ten moita forza ao presentar un drama humano que atañe a todos”

No Caderno da Crítica, blog de Ramón Nicolás  podemos ler:

 “Á plasticidade e á transparencia que encerra a novela contribúe un rexistro literario de altura e teño para min que antolóxicas resultan, por exemplo, as páxinas en que se retrata a explosión dun artefacto nun aeroporto ou as do reencontro de dous personaxes, pola súa intensidade e, ao tempo, pola contención expresiva que as fai precisas e exactas.

Circulan neste libro, e a ferrados, as dimensións da propia condición humana, tantas veces contraditoria. Esculcar nela, facelo inspirándose nunha guerra que, como sinala unha protagonista, destrúe “todos os lugares da memoria” e realizalo coa precisión de ourive para deseñar o paraíso dos inocentes non é tarefa doada e menos aínda saír do reto con tanta brillantez.”

No meu caso, teño que recoñecer que esta novela de Riveiro Coello resultoume difícil de rematar, e non por nada que tivera que ver coa súa calidade literaria, indiscutible, senón polas circunstancias persoais que eu estaba atravesando. Non era quen de concentrarme na lectura, non só deste libro senón de ningún outro, e iso era moi duro para unha persoa coma min á que lle encanta ler.

A verdade é que tampouco axudou o feito de que a trama estivese construída sobre a tremenda traxedia humana xerada pola guerra de Siria, pois ao meu estado anímico non lle favorecía precisamente ter que mergullarse nese mundo. Pero, en fin, como se pode comprobar, finalmente superei as dificultades e conseguino, e o esforzo mereceu a pena.

O paraíso dos inocentes é, como tantas outras novelas de Riveiro Coello, unha novela de personaxes, son eles os que sosteñen a historia: Amira, Isam, Karim, Tristán,  Alfredo, Nasser…;  as súas vidas inmersas nun día a día no que informar sobre o que está ocorrendo, loitar por manterse vivo, a perda dos seres queridos, a destrución, a procura desesperada dunha saída, a perigosísima fuxida dunha cidade convertida nun inferno, as arriscadas actuacións das ONG para facer chegar axuda, a peregrinaxe dun pai que busca atoparlle sentido á morte do fillo…etc.;  todo isto vai construíndo a historia que nos vai levando por distintas localizacións: Amira, Karim e Isam foxen de Alepo, da guerra, desde zonas distintas e por distintos medios. Amira coida de Karim, un neno que rescatara o seu mozo Hamal dos cascallos. Isam deixa atrás a súa familia (fillos e muller) para fuxir tamén do conflito bélico xa que para non acudir á chamada á filas, cuxa notificación acaba recibindo como temía, vese obrigado a desertar.

Finalmente van confluír na mesma balsa que naufragará nas costas de Turquía e viaxarán para reunir a Karim co seu irmán (único supervivente da súa familia) Nasser en Francia.

Outro espazo é Bruxelas onde vive Tristán con Alicia, Tristán, de pai galego: Alfredo, e nai marroquí: Shara, e do que sabemos que está relacionado dalgunha maneira co atentando terrorista no aeroporto da cidade. Sobre el recae unha incógnita que habemos descubrir case ao final da novela, pero que obviamente non imos desvelar aquí.  

Riveiro

Ademais tamén teñen cabida neste crebacabezas espacial dous espazos galegos: Arteixo, onde viven os pais de Tristán, e Compostela, onde se coñeceron, lugar así mesmo relacionado coas actividades do seu fillo. Arteixo, onde viven os pais de Tristán, e Compostela, onde se coñeceron, lugar así mesmo relacionado coas actividades do seu fillo.Os personaxes, que durante boa parte da novela camiñan illados uns dos outros, ao final reúnense ou descubrimos cal é a súa relación e, nese sentido, Alepo, a guerra, a  fuxida e a axuda de occidentais é o fío de unión de todos eles.

Fresco desgarrador da loita pola supervivencia

dos que foxen de Siria,

dos que fican alí sen posibilidades de facelo,

dos que morren no intento,

dos que quedan no camiño,

dos que loitan para axudar os que sofren as inxustizas, inxustizas que non recaen só nos señores da guerra.

Moi dura.

Reflexión necesaria.

                                                                             Charo Valcárcel (maio 2021)

 

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

A caverna de Saramago

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥ No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

ABRIL dos libros, por Peque González Nóvoa

ABRIL dos libros, por Peque González Nóvoa

ABRIL dos libros, máis libres e máis libros

Nestes tempos de confinamento, toque de queda e retorno á intimidade das casas, neste mes de abril, o mes do libro e a lectura, todas somos un pouco Emily Dickinson, quen pasou os últimos 20 anos da súa vida na soidade do seu fogar, no seu caso por unha decisión voluntaria  e libre. Súa é unha das frases que máis identifica e define o pracer de ler: “Para viaxar lonxe, non hai mellor nave que un libro”.

O día 2 de abril conmemórase o Dia internacional do libro infantil, coincidindo coa data do nacemento de Hans Chrisitian Andersen, o autor de grandes clásicos da literatura infantil que seguen a formar parte do imaxinario da infancia actual. Libros como   “O parruliño feo” ou “O traxe novo do emperador”, nos que conflúen o fantástico e o real, achegan aos lectores a unha mirada irónica da realidade, permitíndolles unha distancia crítica sen caer na moralexa final doutros contos clásicos. Educar ás nenas e nenos no amor a narración, á ilustración, ao descubrimento das librerías e bibliotecas, no dereito a elixir as súas propias lecturas, é formar lectores críticos  e cidadás do futuro. 

A asesoría de Bibliotecas escolares da Consellería de educación, cunha traxectoria encomiable, compartiu hai tempo este Decálogo dos Dereitos dos nenos a escoitar contos, da Asociación Colombiana do Libro Infantil, que pon o peso na liberdade e o goce coa lectura, na familia e na escola.

E o día 23 de abril, coincidindo coa data da morte de Cervantes e Shakespeare, conmemórase o Día internacional do libro. Ler é un dereito, e os libros representan ese dereito que nos permite achegarmos á cultura.

Marcapáxinas de Manolo Moldes

O libro, e para moitas persoas o libro en papel, simboliza esas viaxes das que fala Emily Dickinson, non so por ese momento íntimo ou compartido no que nos achegamos ao autor e ao contido do libro; tamén pola busca na visita á librería na nosa cidade ou noutros lugares, polas diferentes bibliotecas aquí e alá, polas recomendacións entre amigos, polas dedicatorias do autor naquela presentación, polos libros de poemas nos que te atopas, polas bibliotecas dos amigos que amosan quen son, por tantos personaxes variados en xénero e época cos que nos identificamos e compartimos vivencias e emocións, e por eses marabillosos “puntos de libro” que atesoras e encontras no medio das páxinas ( no recordo, os fermosísimos puntos de libro que Manuel R. Moldes debuxou para a querida Librería Michelena).

Nestes tempos de incerteza, o libro e os marabillosos lugares onde o atopamos, as librarías,  son refuxio e espazo para a esperanza. Paz, Cronopios, Metáfora, Seijas (a piques de deixarnos), Cao, Escolma, El Pueblo, son espazos comúns para os lectores de Pontevedra, cidade que alberga tamén a dúas das máis grandes editoriais españolas que achegan a maxia ao público infantil, Kalandraka e OQO.

Como tamén apuntan esperanza os datos que indican que a lectura desenvolveu un papel moi valioso no estado español, axudando a levar mellor a situación durante o confinamento. Segundo datos do Barómetro de lectura que anualmente elabora o gremio dos editores, xunto co Ministerio de Cultura, o número de lectores que ocupa nesta actividade parte do seu tempo de ocio, aumentou durante a pandemia.

A pesares deste dato, segue a ser preocupante o número tan extenso de persoas, un 36%, que non len nunca ou case nunca, persoas que nunca poderán, como Nino, o protagonista de El lector de Julio Verne, de Almudena Grandes, “ascender polo espazo atravesando nubes de estrelas,  ou descender ata o magma incandescente das profundidades do planeta”. Compételle a sociedade en xeral, as institucións, a administración, os medios de comunicación, repensar o camiño para mudar esta outra pandemia.

Peque González Novoa

Peque González Novoa

Profesora

Nacín en Pontevedra hai 63 anos, nunha familia das de aquela, “numerosa”. Estudiei Psicoloxía en Santiago e dediquei toda a miña vida laboral á docencia, no ensino público; nos primeiros anos como mestra de infantil e posteriormente como orientadora, ata que hai dous anos decidín pasar a esta etapa chamada xubilación. 

No meu percorrido de vida acostumo a definirme como muller, mestra, nai e avoa, sen orde prevalente, por que considero que son os elementos que conforman quen son.

Achégome a este grupo de xente que tivo a boa idea de poñer en marcha este proxecto “De vella a bella” coa intención de aprender e poder aportar un micrograo de area. Neste contexto no que vivimos, e nesta situación de pandemia, creo que todo o que implique a activación das persoas, sexa cal sexa a súa idade, é positivo. 

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

“A caverna” de José Saramago por Charo Valcárcel

“A caverna” de José Saramago por Charo Valcárcel

Non podiamos deixar de recomendar nesta sección de LIBROS algunha das novelas do gran José Saramago. Foi difícil escoller nesa  herdanza que nos deixou, moi difícil, porque está ateigada de auténticas xoias literarias. Pero como había que decidirse por algunha finalmente esta foi a elixida. Para presentala escollemos algunhas opinión vertidas aquí e alá sobre esta novela:

“La caverna” deja de ser una novela liviana para convertirse en una crítica al modelo consumista de la sociedad a la vez que nos invita a reflexionar que es lo que tenemos delante de nuestros ojos y no vemos.”                                                                          (publicada no blog Adivina quien lee)

“Una impresionante parábola sobre el mundo actual y sobre el verdadero significado del cambio…”                                                                                                                             (publicada en Quelibroleo.com)

“La caverna, en los tiempos del fin de la historia y del triunfo global del capitalismo, no es un símbolo iniciático de la búsqueda interior de nuestro verdadero ser, sino la representación totémica del triunfo de esa economía y de esa política: un Centro Comercial gigantesco, avasallante, creciente, que se va tragando el entorno (de nuevo Luhmann) y lo asimila, o engulle, en su vasto y protector y aséptico engranaje.”

             (En Revista de Libros, por Ángel García Galiano)

“Afirmaciones como ‘la globalización engullirá al ratoncito de los derechos humanos’, ‘la globalización fabrica excluidos’ o ‘el totalitarismo tiene muchas caras y la globalización es una de ellas’ jalonaron la mayoría de respuestas de Saramago a los periodistas.

Al tiempo que definía a los escaparates de grandes almacenes o centros comerciales como las cavernas de la época contemporánea, ‘inmenso caleidoscopio’ en palabras del escritor portugués, donde al igual que en la alegoría de Platón los prisioneros creen que ven y describen las cosas reales cuando solamente ven y describen sus sombras o apariencias(…)

‘La ausencia de comunicación es total en un centro comercial’, señaló el premio Nobel, ‘donde el comprador no necesita intercambiar ninguna frase con el dependiente, a diferencia del diálogo inevitable que se establece en una tienda pequeña. Pero, junto a esa circunstancia, el único espacio público del mundo de hoy es un centro comercial. Antes las gentes se reunían en las plazas o en los jardines, pero ahora ya no son lugares seguros. Los grandes almacenes son, a la vez, las nuevas catedrales y las nuevas universidades. No tengo nada contra estos establecimientos, pero sí contra una forma de espíritu autista de consumidores obsesionados por comprar”.

                                                  (dunha rolda de prensa publicada por El País en 2001 e asinada por Miguel Ángel Villena)

 “En “La caverna” Saramago vuelve a caminar sobre el sendero que él mismo se marcó desde hace tiempo, al comprender que se vive en un mundo en rápido proceso de extinción y otro que crece y se multiplica como un juego de espejos donde parece no haber límites para la ilusión engañosa. La novela habla de un modo de vivir que cada vez va siendo menos el nuestro y se asoma a la entrada de un supuesto “mundo feliz” cuyas consecuencias sobre la mentalidad humana son cada vez más visibles y amenazadoras”.

                                                                               (publicado en LA PRENSA, xornal arxentino, o 17-12-2000)

Efectivamente esta novela, publicada no ano 2000, recrea o mito da caverna de Platón baseándose na vida de tres personaxes cuxa autenticidade conmove ao lector desde as primeiras páxinas. Sobre todo Cipriano Algor, pai de Marta e sogro de Marçial, que mantén unha loita infrutuosa, pero constante, intentando salvagardar o seu tipo de vida, o das cousas sinxelas, pero de verdade, enfrontándose ao que lle ofrece o gran CENTRO COMERCIAL DA CIDADE, Centro que aparece sempre como algo poderoso e deshumanizado  e para o que traballan os tres. Marçial como garda de seguridade e pai e filla como oleiros que o nutren cos seus produtos.

A relación entre os tres personaxes protagonistas é outro dos acertos da novela, os tres comprenden o que representa o Centro, que tenta absorbelos introducíndoos nunha vida de coma quen, unha vida que copia a realidade, pero que non é real, que pode chegar a cegar coa súa variadísima oferta de comodidades e  alternativas de ocio, e de feito faino con milleiros de persoas  que son atrapadas por ese mundo de mentira, materialista e deshumanizado, vivindo de costas á auténtica vida.

Un momento clave na  novela prodúcese cando descobren unha gruta no subsolo do Centro, e perplexos observan o descrito por Platón na súa caverna: tres homes e tres mulleres mortos atados a un banco mirando unha parede. Esa visión axúdaos a rematar de entender a súa realidade, decátanse de que eses homes e mulleres son eles, represéntanos a eles, cegos ante o mundo exterior, pechados en si mesmos. Pero, convencidos do que deben facer, van abandonar ese cárcere de ouro e van buscar novos horizontes, porque se de algo lles serve a súa experiencia no Centro é que os axuda a comprender tamén as limitacións que supoñía a súa subsistencia anterior, que tampouco lles permitía mirar ao seu redor.

Marabillosa novela.

Quanto à sua língua nai, irmá da nosa, decidimos completar a recomendação desta leitura com informações sobre o seu autor em português, pedindo desde já desculpas pelos possíveis erros cometidos.

BIOGRAFÍA

“Autor de mais de 40 títulos, José Saramago nasceu em 1922, na aldeia de Azinhaga.
As noites passadas na biblioteca pública do Palácio Galveias, em Lisboa, foram fundamentais para a sua formação.

«E foi aí, sem ajudas nem conselhos, apenas guiado pela curiosidade e pela vontade de aprender, que o meu gosto pela leitura se desenvolveu e apurou.»

Em 1947 publicou o seu primeiro livro que, por razões editoriais, viria a sair com o título de Terra do Pecado. Seis anos depois, em 1953,  terminaria o romance Claraboia, publicado apenas após a sua morte.

No final dos anos 50 tornou-se responsável pela produção na Editorial Estúdios Cor, função que conjugaria com a de tradutor, a partir de 1955, e de crítico literário.

Regressa à escrita em 1966 com  Os Poemas Possíveis.
Em 1971 assumiu funções de editorialista no Diário de Lisboa e em abril de 1975 é nomeado director-adjunto do Diário de Notícias.
No princípio de 1976 instala-se no Lavre para documentar o seu projecto de escrever sobre os camponeses sem terra. Assim nasceu o romance Levantado do Chão e o modo de narrar que caracteriza a sua ficção novelesca.

Até 2010, ano da sua morte, a 18 de junho, em Lanzarote, José Saramago construiu uma obra incontornável na literatura portuguesa e universal, com títulos que vão de Memorial do Convento Caim, passando por O Ano da Morte de Ricardo ReisO Evangelho segundo Jesus CristoEnsaio sobre a CegueiraTodos os Nomes ou A Viagem do Elefante, traduzidos em todo o mundo.
No ano de 2007 foi criada em Lisboa uma Fundação com o seu nome, que trabalha pela difusão da literatura, pela defesa dos direitos humanos e do meio ambiente, tomando como documento orientador a Declaração Universal dos Direitos Humanos.

Desde 2012 a Fundação José Saramago tem a sua sede na Casa dos Bicos, em Lisboa.

José Saramago recebeu o Prémio Camões em 1995 e o Prémio Nobel de Literatura em 1998.”

(dados tomados da página da  Fundação José Saramago )

Algumas de suas obras mais notáveis são (em ordem cronológica) :

Levantado do chão (1980)

Memorial do convento (1982)

O ano da morte de Ricardo Reis (1984)

A jangada de pedra (1986)

O evangelho segundo Jesus Cristo(1991)

Ensaio sobre a cegueira (1995)

Todos os nomes (1997)

O homen duplicado (2002)

Ensaio sobre a lucidez (2004)

As intermitências da morte (2005)

As pequenas memórias (2007)

Caim (2009)

Claraboia (2011)

Alabardas, alabardas (2014)

Certamente, alguns ficarão por indicar dentro de um trabalho tão extenso e levando em consideração a disparidade de gostos de seus leitores. Obviamente não é necessário apontar que entre eles estaria aquele que optamos por recomendar: A caverna

Além disso, este autor possui uma profusa bibliografia sobre sua obra que podemos consultar na página de sua fundação.

                                                                                               Charo Valcárcel

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

A pomada de Graña

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥ No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

“El curioso incidente del perro a medianoche” por Charo

“El curioso incidente del perro a medianoche” por Charo

2 de ABRIL: DÍA MUNDIAL DE CONCIENCIACIÓN SOBRE O AUTISMO

 O día 2 de abril celébrase o Día Mundial de Concienciación sobre o Autismo. Foi declarado por unanimidade como tal pola ONU no ano 2007, na resolución 62/139 do 18 de decembro.

O motivo non foi outro que a preocupación pola presenza de forma preocupante deste trastorno en todas as rexións do mundo, pretendendo a toma das medidas necesarias para a concienciación deste grave problema, que afecta só en Europa a uns sete millóns de persoas,  concienciación que deben asumir todas as organizacións competentes, gobernamentais ou non, sociedade civil, etc., e contribuír así a mellorar a súa calidade de vida promovendo a súa inclusión en todos os ámbitos da sociedade como cidadáns de pleno dereito.

            Pero quizais conviría lembrar brevemente que é o AUTISMO.

            Segundo podemos ler nas distintas páxinas especializadas  parece ser que este trastorno, coñecido como trastorno do espectro autista ou TEA  é de orixe neurobiolóxico  e afecta á configuración do sistema nervioso e ao funcionamento cerebral,  provocando dificultades principalmente en dúas áreas, a da comunicación e interacción social e a do pensamento e conduta.  Aínda que se descoñece a causa sábese que hai unha forte implicación xenética.

É importante tamén reseñar que as manifestacións do TEA son moi diferentes dunhas persoas a outras. Así por exemplo algúns afectados non teñen dificultades para a expresión lingüística pero si para utilizala na interacción con outras persoas, outros en cambio non son quen de empregar a linguaxe verbal e precisan de sistemas substitutorios da mesma. En canto ao comportamento propiamente dito, soe resultarlles moi difícil adaptarse a situacións imprevistas, a cambios na súa rutina e xerarlles angustia ou ansiedade.  Pódese observar neles a insistencia en que as cousas sucedan sempre da mesma maneira, en padróns de comportamento ríxido e repetitivo, p.ex. repetir palabras ou frases unha e outra vez exactamente da mesma forma.

En canto aos tipos de TEA hai que lembrar que desde hai anos a síndrome de Asperger está incluída como un máis dos trastornos do espectro autista, aínda que coa especificidade de non ter discapacidade intelectual asociada nin dificultades nos aspectos formais da linguaxe. O termo foi utilizado por primeira vez en 1981 nunha revista de psiquiatría e psicoloxía e denominouse así en recoñecemento ao traballo previo de Hans Asperger, psiquiatra e pediatra austríaco que xa describira a síndrome en 1943.

En xeral estas persoas son extremadamente boas en habilidades de memoria. Cóntase con moitos estudos que as describen, Asperger chegou a chamar a algúns dos seus pacientes “pequenos profesores” debido aos seus extensos coñecementos no seu tema de interese particular.

Esta sería unha clasificación destas habilidades que poden presentar:

  • A hipermnesia é unha característica moi frecuente dentro de todo o espectro autista e defínese como “grao esaxerado de retención e recordo da memoria”
  • O calendario a perpetuidade que consiste no recordo ou cálculo a gran velocidade de días, datas e anos coma se o estivese vendo nun almanaque.
  • A Hipercalculia: refírese as habilidades matemáticas que van desde a resolución de problemas complexos, análises de secuencias numéricas ou ata simplemente recordar números, mesmo en nenos moi pequenos.
  • A hiperlexia: é a habilidade espontánea e a fascinación por ler palabras a idades moi precoces, antes dos 5 anos, sen ensino previo.

Pero os estereotipos que manexa a sociedade en xeral sobre as persoas con TEA poden chegar a ser moi prexudiciais. Isto advírteo James McGrath nun libro publicado no 2019 titulado Naming Adult Autism: Culture, Science, Identity. James McGrath é profesor de literatura e estudos culturais na Leeds Beckett University do Reino Unido e, ademais, ten autismo. Esta información achéganola José R. Alonso (neurobiólogo, catedrático da universidade de Salamanca e escritor), autor do artigo: Autismo, matemáticas y estereotipos. Conta Alonso que no seu libro McGrath pon de manifesto algúns dos erros máis comúns que se poden observar tanto en artigos científicos como en cuestionarios utilizados para a catalogación do autismo e insiste que é un estereotipo moi perigoso e moi estendido que as persoas con autismo son boas en matemáticas e en ciencias que isto pode ser moi positivo para os que lles gusten estes campos, pero para aqueloutros que, en cambio, prefiren outras disciplinas resulta todo o contrario, pois pode facer que se sintan inútiles no sentido de que pensen que nin sequera saben “facer ben” o seu autismo. José R. Alonso sinala que esa idea chega á sociedade xeral. Desde «Rain Man» ou «The Good Doctor» á triloxía «Maddaddam» de Margaret Atwood, a persoa con autismo é un home branco, sen unha discapacidade observable clara e que é excelente en ciencias ou matemáticas, e pensa que isto é unha caricatura moi prexudicial para acadar unha verdadeira inclusión. El cre que a neurodiversidade tamén se cumpre para o colectivo de persoas con autismo.

James McGrath

José R. Alonso

Efectivamente son de sobra coñecidas por todos as consecuencias altamente negativas que os prexuízos, afecten ao ámbito que afecten, poden chegar a producir e está claro que para unha boa parte da sociedade as persoas con autismo son aínda unhas auténticas descoñecidas, cando non uns bechos raros que producen desconfianza e prevención. Está, pois, máis que xustificada a necesidade de que se tomen as medidas necesarias, por parte de quen corresponda, para dar a coñecer este problema que tantas persoas padecen no mundo co fin de que poidamos entender e colaborar na súa integración na sociedade.

 Precisamente a conmemoración deste día foi o que nos levou a elixir como recomendación  de lectura a dunha novela publicada no ano 2003, a novela máis vendida do ano en literatura inglesa, contando no seu haber con varios premios ( En 2003: Libro do Ano  Whitbread, no 2004 o Premio para Escritores da Commonwealth como mellor primeiro libro e no 2005 o Premio ao Mellor primeiro libro para lectores novos) converténdose ademais na primeira incursión do seu autor (Mark Haddon) na literatura para adultos.  Trátase de  El curioso incidente del perro a medianoche.  

O motivo desta elección é claro: o protagonista desta novela é un neno de 15 anos cun trastorno do espectro autista.

EL CURIOSO INCIDENTE DEL PERRO A MEDIANOCHE

de MARK HADDON

Este curioso título provén dun comentario feito polo detective Sherlock Holmes no conto Silver Blaze de Sir Arthur Conan Doyle, que por suposto lle acae como anel ao dedo a esta interesante novela na que o narrador-protagonista é un neno autista de quince anos, Christopher, cun talento e unhas aptitudes extraordinarias para as ciencias, sobre todo, as matemáticas. Ten Síndrome de Asperger e a Síndrome do Sabio, é incapaz de contar mentiras e ten memoria fotográfica, isto e moitas outras características propias das persoas con TEA.

Desde o principio da novela introdúcenos no seu mundo, así xa podemos ler na segunda páxina da novela:

Christopher escribe un libro: El curioso incidente del perro a medianoche, contando as experiencias da súa vida cotiá (cos pais, no colexio…), sobre todo a partir da morte do can dunha veciña, corpo atopado por el e de cuxa morte acúsano nun principio.  A partir dese momento decide investigar para descubrir quen foi o asasino. As súas indagacións vano levar a descubrir moitas outras cousas, ademais da identidade do asasino, que provocarán cambios moi importantes na súa vida.

Ten unha mascota chamada Toby, unha rata, que o acompañará na súa aventura da busca da verdade.

Penso que é un gran acerto que a historia se conte desde a perspectiva de Christopher, xa que o lector ve o mundo a través dos ollos dun neno autista e pode entender mellor como funciona esa mente. É obvio que o traballo de Haddon con este tipo de pacientes tivo que serlle de gran utilidade á hora de retratar este personaxe entrañable e complexo que é Christopher e tamén a reflectir e dar a coñecer o mundo interior destes nenos, tan descoñecidos e moitas veces tan incomprendidos.

Este libro foi levado ao teatro por vez primeira en México no ano 2013 merecendo o galardón de mellor posta en escena.

 En España estreouse no Teatro Marquina de Madrid en setembro de 2018, a adaptación teatral foi de Simon Stephens e a dirección correu a cargo de José Luís Arellano García. O papel de Christopher foi protagonizado por Álex Villazán que lle valeu o Premio da Unión de Actores e Actrices como mellor actor revelación de teatro

Mark Haddon

Mark Haddon

Escritor

Naceu en Northampton, Inglaterra en 1962. Licenciouse en Literatura Inglesa pola Universidade de Oxford, aínda que os seus primeiros recoñecementos chegáronlle como ilustrador e debuxante de tiras cómicas en diversos medios locais e posteriormente en The Sunday Telegraph e The Guardian. Tamén foi profesor de nenos con minusvalías físicas e psíquicas o que lle foi moi útil para  retratar o personaxe protagonista da súa primeira novela para adultos: El curioso incidente del perro a medianoche. Anteriormente, desde 1987, escribía literatura infantil publicando unha quincena de títulos con ilustracións propias.  É tamén guionista de series e películas para televisión (acadou dous premios BAFTA como tal), e, cansado da ilustración, comezou a adicarse á pintura abstracta, actividade coa que continúa na actualidade ademais de dar clases de literatura creativa na Universidad de Oxford.

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

Formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

Día de Rosalía

máis artigos

Contacto

Ana Santos & De Vella a Bella

Hablemos ♥♥♥ No dudes en ponerte en contacto con nosotros, enviándonos un mensaje mediante el formulario siguiente.

Ana Santos & De Vella a Bella

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

“Todo canto fomos” de Xosé Monteagudo por Fernando Fernández

“Todo canto fomos” de Xosé Monteagudo por Fernando Fernández

Xosé Monteagudo Folgar naceu en Santa Xusta, Moraña en 1965. Licenciado en dereito pola USC traballa como técnico de facenda na Axencia Tributaria de Pontevedra. Exerce a crítica literaria e imparte obradoiros literarios sobre narrativa.

Ten colectado un mollo de premios coma o Pedrón de Ouro en varias ocasións. O Blanco Amor de novela no 2002 por As voces da noticia (Galaxia). En 2006 publica Esta historia (Galaxia)novela ambientada na Compostela universitaria dos 70. En 2009 gaña o García Barros por Un tipo listo (Galaxia)

En 2012 publica O curioso mundo das persoas normais, novela inspirada nun feito ocorrido no Hospital de Pontevedra onde un rapaz permanece recluído toda a vida por mor dunha doenza de nacemento.

Por Todo canto fomos (Editorial Galaxia 2016) recibe o premio San Clemente e o premio Gala do libro galego, ambos os dous en 2017. Con todo, moitas voces autorizadas suxiren, pola gran calidade desta novela, que sería merecente do máis alto galardón da literatura galega, se existise tal.

A historia parte dun documento que o narrador, escritor de éxito en Inglaterra e nado en Pontevedra,  ten que ler despois da morte da súa nai. Esa foi a condición que lle deixou Maribel, propietaria da librería O Silabario, nos derradeiros meses de vida.

Amaro, un mozo da aldea que emigra a finais do século XIX e fai fortuna en Bos Aires é o eixe  do que parten os distintos personaxes:

A súa filla Carlota, mestra nos inicios da República e loitadora pola alfabetización de mulleres do rural. Anxo Daponte, profesor de secundaria e membro activo dos círculos culturais da cidade. Fernando, universitario  comprometido e activista na clandestinidade de Compostela e a propia Maribel. Todos eles entrelazados e afectados polos acontecementos que se producen ao longo das distintas etapas do século XX. 

En Todo canto fomos os protagonistas transitan ao longo de algo máis dun século apegados aos grandes sucesos que mudaron as súas vidas e as de moitos galegos e galegas. Neste caso centrándose en Pontevedra e bisbarra.

Monteagudo relata con minucioso detalle e laboriosa documentación os distintos episodios valéndose duns escenarios que coñece moi ben, a maioría na cidade de Pontevedra, cos seus faladoiros nos cafés coma o Moderno ou o Méndez Núñez, onde  coinciden figuras tan significativas coma Antón Losada, Bóveda e Castelao.

A novela tamén se fai eco dunha grande explosión cultural  e política coma a creación dun teatro, o Novo Mundo que comparte espazo cun salón de baile, cines e sobre todo a proliferación de distintos xornais coma A Nosa Terra, Diario de Pontevedra ou La Hora.  Imprimíndolles aos personaxes unha grande ilusión por emprender, por poñer a andar novos proxectos  e así Anxo Daponte participa na creación do Seminario de Estudos Galegos ou na formación do partido galeguista. Carlota encarna a muller de carácter, rompedora e feminista, e Amaro achega o diñeiro da emigración para distintas empresas culturais da cidade.

Pero se cadra o máis loable do traballo do autor radica na incrible arquitectura da trama movéndose en distintos tempos narrativos e propoñendo ao lector un xogo que o invita a facerse preguntas para mantelo atento ao longo das máis de cincocentas páxinas ata redondear e facer cadrar todo no final.

Fernando Fernández González

Fernando Fernández González

Naceu en Salceda de Caselas o 14 de setembro de 1957.

Formación a nivel de bacharelato no ies Pino Manso do Porriño e COU no Sta Irene de Vigo.

En 1975 comeza a andaina laboral con 18 anos como dependiente na desaparecida  librería Rafael Rodriguez no casco vello de Vigo.

En 1980 despois de cumprir co servizo militar inicia distintos traballos de representante comercial en empresas de papelería polo noroeste peninsular.

En marzo do 1989 pasa a formar parte do plantel de Editorial Galaxia como promotor de vendas ata a súa xubilación en 2020.

Morgana en Esmelle

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥

“Medio sol amarillo” de Chimamanda Ngozi por Charo

“Medio sol amarillo” de Chimamanda Ngozi por Charo

A recomendación que traio hoxe é a dunha novela escrita orixinariamente en inglés por Chimamanda Ngozi, unha autora nixeriana que descubrín con esta lectura, lectura á que fora animada afervoadamente e da que teño que  dicir que cumpriu sobradamente as expectativas creadas tras unha recomendación tan entusiasta: a novela introdúcenos nunha realidade devastadora, impactante, dramática, que nos conmove profundamente e nos fai adictos a esta escritora polo seu bo facer contando historias, historias que, neste caso, responden a  tráxicas realidades do seu país de nacemento.

Pero antes de continuar quero compartir outras opinións vertidas en distintos medios sobre a novela e a súa autora que avalan absolutamente a miña recomendación.

 “Hay muchas razones para leer ‘Medio sol amarillo’; la principal, que la prosa de Chimamanda Ngozi Adichie es tan buena como dicen (por ejemplo, otros autores africanos de la talla de Chinua Achebe o Coetzee). Es suave pero despiadada, lúcida pero tierna, cuidada pero intensa, y consigue hacer que vivamos a través de los tres personajes, creíbles y bien construidos, cada una de sus emociones.”      Cristina Domínguez (Librópatas.com)

“Escrita con gran maestría pero también con un lenguaje sencillo y natural, la novela llega al lector con la empatía, lucidez e intensidad de una autora comprometida que analiza y cuestiona asuntos tan interesantes y peliagudos como el colonialismo o la responsabilidad moral de las potencias mundiales”

“Medio sol amarillo recrea una realidad en todo su esplendor, a través de personajes llenos de vida y profundidad con los que nos identificamos los lectores, como en las mejores novelas del siglo XIX. Evocativa, absorbente, llena de matices y con una gran hondura para reflejar los sentimiento                               Chary Arbolí (publicada en Info Libre)

Foi publicada no 2006 na súa lingua orixinal, o inglés, e traducida ao español no 2007 e, como dicía, trátase dun fresco devastador sobre o conflito bélico que se produce cando Biafra tenta ser unha república independente de Nixeria e os tremendos dramas sociais e persoais que isto orixinou.

Chimamanda, boa coñecedora da historia do seu país, introdúcenos nese ambiente cargado de compromisos e reivindicacións políticas que procuran a dignidade dos negros e renegan da colonización británica, das desigualdades sociais, da miseria de moitos e do esplendor duns poucos, pero tamén dos enfrontamentos étnicos potenciados polo conflito, a persecución e matanzas de igbos.

A novela amósanos todo este período tan convulso da historia de Nigeria a través da vida de varios personaxes que  van sufrila nas súas propias carnes e levan ao lector da man para conducilo a unha butaca de primeira fila desde a que poderá percibir, case coma se o estivese vivindo, o medo, a fame, a angustia, a solidariedade, o terror, a morte…

É unha novela desas que deixan pegada fonda, desas nas que personaxes como Ugwu, Olanna, Kainene, Richard, Okeoma… entran para quedar.

Foi levada ao cine no 2013, dirixida por Biyi Bandele (novelista, dramaturgo e cineasta nixeriano)

SAIBAMOS ALGO MÁIS SOBRE CHIMAMANDA NGOZI ADICHIE

Chimamanda naceu en Nigeria, na aldea de Abba, pertencente á etnia igbo, e pasou a súa infancia na cidade de Nsukka, sede da Universidade de Nigeria. A súa nai foi a primeira secretaria de admisións da Universidade nigeriana onde era profesor de estatística o seu pai.

Aos 18 anos trasladouse a Estados Unidos cunha beca para estudar comunicación e ciencias políticas na Universidade de Drexel, en Filadelfia. Posteriormente continuou os seus estudos na Universidade Estatal do Este de Connecticut, na que se graduou no 2001. Tamén realizou estudos de escritura creativa e un máster de estudos africanos en Yale.

Os principais temas da súa obra, escrita en inglés, son: o feminismo, a inmigración, o sexismo e a problemática racial.

En 2003, publicou a súa primeira novela, La flor púrpura (Purple Hibiscus), que evoca os anos posteriores á guerra civil nigeriana, marcados pola inestabilidade política xerada por múltiples golpes de estado. Esta novela recibiu o Commonwealth Writer’s Prize for Best First Book en 2005.

A súa segunda novela foi:  Medio sol amarillo (Half of a Yellow Sun, 2006), que lle debe o título ao deseño da bandeira  de Biafra, e da que xa falamos. Recibiu o Premio Orange de Ficción  no 2007

En Americanah, 2013  retrata vidas de nixerianos que viven en todo o mundo, reflexionando sobre o racismo en Occidente.   Esta obra mereceu o Premio do Círculo de Críticos Nacional do Libro  e  o Chicago Tribune Heartland Prize no 2013

O seu ensaio: Todos deberiamos ser feministas, publicado no 2014 (We Should All Be Feminist)  vendeu máis de medio millón de exemplares.

Outras obras son: For Love of Biafra (drama, 1998), Decisions (poesía, 1998), You in America (2001). Algo alrededor de tu cuello (2009) Querida Ijeawele. Cómo educar en el feminismo. (2017).

Tamén imparte obradoiros de escritura creativa.

Actualmente vive entre Nixeria e os Estados Unidos

Webgrafía:

https://www.cccb.org/es/participantes/ficha/chimamanda-ngozi-adichie/227334

http://www.casafrica.es/es/persona/chimamanda-ngozi-adichie

https://es.wikipedia.org/wiki/Chimamanda_Ngozi_Adichie

Charo Valcárcel Mato

Charo Valcárcel Mato

Profesora de Galego

Eu son Charo Valcárcel. Nacín nunha pequena freguesía da Estrada (Sta. Cristina de Vinseiro) hai 60 anos, pero xa levo trinta e cinco vivindo en Pontevedra, case tantos como os que traballei no IES Valle Inclán (trinta e dous), toda unha vida…

Estudei Filoloxía Hispánica, aínda que me presentei e aprobei as oposicións para profesora de Lingua galega e sempre exercín como tal, do cal me sinto e sentirei sempre moi orgullosa.

No Valle Inclán coñecín a Ana, Manuel, Isidro, Benito e Sara que, considero, máis que compañeiros, amigos, bos amigos. Xuntos compartimos moitas experiencias.

Agora esta na que nos implicou Ana que, polo menos para min, é un salvavidas, un incentivo que chega para encher o oco que deixa o ensino nas nosas vidas.

Pero tamén formamos parte dun grupo de teatro de profesores (en activo e xubilados) que naceu no 2005 no seo do Valle Inclán, Argallada, e que está esperando tempos mellores para retomar a súa actividade.

Agardo que as miñas contribucións no blog devellabella sexan merecedoras do voso beneplácito ou, polo menos, non do voso desgusto.

Abrazos

 

máis artigos

♥♥♥ síguenos ♥♥♥